مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقدمه:
تمام موجودات زنده براي انجام متابوليسم و تهيه انرژي جهت رشد و توليد مثل نياز به اكسيژن به فرمهاي مختلف دارند. واكنشهاي هوازي داراي اهميت خاصي بوده زيرا به اكسيژن آزاد نياز دارند. تمام گازخاي موجود در هوا به مقدارهاي مختلف در آب محلولند. نيتروژن و اكسيژن بعلت حلاليت كم در آب مورد توجه مي‌باشند. زيرا با آب فعل و انفعال شيميائي انجام نداده و حلاليت آنها مستقيماً به فشار جزئي آنها بستگي دارد. حلاليت اكسيژن دردرجه حرارتهاي مختلف آب متفاوت است. مقدار حلاليت اكسيژن اتمفسر در آب نسبتاً خالص از 6/14 ميليگرم در ليتر در صفر درجه سانتيگراد تا 7 ميليگرم در ليتر در 35 درجه سانتيگراد تحت فشار 1 اتمسفر متفاوت است. اكسيژن به مقدار كم در آب محلول بوده و حلاليت آن با فشار اتمسفر و درجه حرارت متغير است. كمبود حلاليت اكسيژن در آب يكي از فاكتورهاي اصلي است كه ظرفيت تصفيه طبيعي آب را كاهش مي‌دهد. لذا تصفيه فاضلابها قبل از ورود به رودخانه‌ها ضروري مي‌گردد. اكسيژن محلول رودخانه‌ها نيز مي‌توان آلودگي آنها را كنترل نمود. اكسيژن فاكتور مهمي در ايجاد خورندگي آهن و فولاد بخصوص در سيستمهاي توزيع آب و بويلرها مي‌باشد. لذا تعيين مقدار اكسيژن محلول براي كنترل خورندگي آب به كار مي‌رود.
اساس روش اندازه‌گيري:
معمولي‌ترين روش تعيين اكسيژن محلول بر اساس آزاد كردن يد توسط اكسيژن محلول مي‌باشد. يد آزاد شده عموماً توسط يك محلول احياءكننده مانند تيوسولفات سديم اندازه‌گيري مي‌شود. چسب نشاسته خاتمه عمل را نشان مي‌دهد. نشاسته يد آزاد شده را جذب نموده و رنگ آبي ايجاد مي‌كند و هنگاميكه تمامي يد احياء گرديد محلول بيرنگ مي‌شود.
روش و نيكلر يا يد و متري روش استانداردي براي تعيين اكسيژن محلول مي‌باشد. اين روش بر اساس اكسيداسيون Mn2+ به ظرفيت بالاتر (Mn4+) در محيط قليائي توسط اكسيژن مي‌باشد. منگنز با ظرفيت چهار يون يد را در محيط اسيدي به يد آزاد اكسيده مي‌كند و مقدار يد آزاد شده كه برابر با اكسيژن محلول مي‌باشد توسط تيتزاسيون با تيوسولفات استاندارد اندازه‌‌گيري مي‌شود.
در اين روش وجود بعضي از مواد مانند نيتويتها و آهن سه ظرفيتي قابليت اكسيدكنندگي I- را به I2 دارند. و نتيجه آزمايش را زياد نشان مي‌دهد. و بر عكس مواد احياء كننده مانند S2-, So32-, Fe2+ يد را احياء كرده و به I- تبديل مي‌كنند و نتيجه آزمايش را كمتر از حد واقعي نشان مي‌دهد. بنابراين روش تصحيح نشده چنانكه اكسيژن در محيط وجود نداشته باشد با افزايش سولفات منگنز و معرف يدور قليائي (NaOH, KI) رسوب سفيد رنگ 2Mn(OH) تشكيل مي‌گردد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

نرم کردن آب با آهک و سودااش
آهک و سودااش در فرآیندهای نوع سرد، گرم و داغ کاربرد فراوان دارند. در فرآیند سرد عمل ترسیب در درجه حرارت معمولی آب انجام می گیرد و در روش گرم نیز رسوبگذاری در دمائی حدود 50C صورت می پذیرد. نرم کردن آب به روش آهک- سودای داغ، در درجه حرارت جوش آب 100C بوده و راندمان حذف سختی بسیار بالاست.

واکنشهای آهک
آهک معمولا به صورت هیدراته برای حذف سختیهای کربناته و غیرکربناته مورد استفاده قرار می گیرد. اما در بعضی از دستگاههای بزرگ استفاده از آهک به صورت CaO مقرون به صرفه تر است. بنابراین در بیشتر مواقع لازم است آهک را قبل از استفاده بصورت هیدروکسید درآورد.

CaO + H2O → Ca(OH)2

• سختی کربناته
آهک هیدراته در واکنشهای شیمیایی، سختی کربناته را به صورت کربنات کلسیم و هیدروکسید منیزیم رسوب میدهد. در این روش در صورت وجود سختی کربناته در آب آنها از آب خارج میگردند.

Ca(OH)2 + Co2 → CaCo3 ↓+ H2O
Ca(HCo3)2 + Ca(OH)2→ 2CaCo3 + 2H2O
Mg(HCo3)2 + Ca(OH)2 →CaCo3 ↓+ MgCo3 + 2H2O
MgCo3 + Ca(OH)2 → MgCo3 ↓+ CaCo3 ↓

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

یكی از بزرگترین دستاوردهای بشر این است كه می‌تواند از میكروب‌ها در عمل تصفیه فاضلاب‌ها استفاده كند.

صنایع نفت، گاز و پتروشیمی‌ نخستین صنایعی بودند كه از سیستم‌های تصفیه فاضلاب استفاده كردند كه این عمل تصفیه با استفاده از میكروارگانیسم‌ها انجام می‌شود.

 تصفیه اولیه شامل حذف برخی ناخالصی‌های فاضلاب از جمله مواد نفتی است. در این مرحله شرایط فاضلاب جهت رشد و تجزیه توسط میكروبها مهیا می‌شود. در مرحله تصفیه ثانویه كه قلب عمل تصفیه محسوب می‌شود نیز تصفیه به كمك میكروب‌ها انجام می‌شود و برای رسیدن پساب تصفیه شده به استانداردهای مربوطه، انجام كارهای تكمیلی ضروری است كه در مرحله تصفیه ثالثیه انجام می‌شود.

، تصفیه فاضلاب با استفاده از میكروارگانیسم‌ها در فضای محدودتر و رعایت استانداردهای بهتر را هدف این فرآیند خواند و گفت: براساس استانداردهای محیط زیست، پساب تصفیه شده باید به یكی از سه حالت مختلف استاندارد برای كشاورزی و آبیاری، استاندارد برای ورود به آب‌های سطحی و استاندارد تخلیه به چاه برسد كه ساده‌ترین حالت در رابطه با نیاز به پالایش كمتر، مربوط به كشاورزی و آبیاری است.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

به گزارش ايسنا به نقل از روابط عمومي سازمان حمايت مصرف‌كنندگان و توليدكنندگان؛ به دنبال تصويب قانون جديد ماليات بر ارزش افزوده و در پي آن با اعلام سازمان امور مالياتي مقرر شد، در هنگام صدور قبض آب و فاضلاب از سوي شركت‌هاي آبفا، مجموع مبالغ مربوط به هشت مولفه مندرج در قبوض محاسبه و سه درصد از آن به عنوان ماليات بر ارزش افوزده از مشتركان دريافت شود.

با پيگيري‌هاي سازمان حمايت با اين استدلال كه دريافت ماليات بر ارزش افزوده تنها شامل بهاي آب مصرفي است نه موارد هشتگانه مندرج در قبوض مشتركان و كسب موافقت از معاونت حقوقي رياست جمهوري مقرر شد از اين پس وزارت نيرو تنها نسبت به دريافت سه درصد ماليات بر ارزش افزوده از مشتركان آب و فاضلاب از مبالغ مربوط به آب بها، آبونمان و جريمه مصرف مازاد بر الگو اقدام كند و در غير اين صورت اخذ هر گونه وجهي، فاقد وجاهت قانوني است.

براساس اين تصميم گيري،‌از اين پس مشتركان آب و فاضلاب مبالغ كمتري را به عنوان ماليات بر ارزش افزوده پرداخت خواهند كرد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

صنعت کشتارگاه و روشهای تصفیه فاضلاب آن:

 

 

پساب ناشي از كشتار حيوان و شستشوي لاشه گوسفند و گاو و مرغ داراي چربي و خون و مايعات و جامدات داخل بدن حيوان مي باشد كه در مجموع از بار آلودگي نسبتاً بالايي برخوردار است .

فاضلاب كشتارگاهي بسيار شبيه به فاضلاب خانگي است و ليكن از غلظت بشتري برخوردار مي باشند . اين نوع فاضلابها بطور كلي از مواد آلي تشكيل شده اند و حاوي مواد معلق و جامد بسيار زيادي هستند و همچنين از BoD5 بالايي برخورداند .

اين فاضلابها اگر وارد مجراي ابهاي سطحي شوند به سرعت توليد بوي نامطبوع خواهند كرد كه از آنها در تثبيت اين چنين فاضلابهايي احتياج به اكسيژن مي باشد آلودگي شديدي را متوجه محيط زيست و موجودات آن مي كنند .

 چنانچه خون حيوان در مرحله اوليه جدا شده و بطور مجزا خشك گردد و وارد فاضلاب نشود مشخصات فاضلاب آنها بشرح جدول 1-1 خواهد بود .

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

آب بندی و ایزولاسیون تصفیه خانه هاي فاضلاب

گازهای بد بوی H2S (سولفور) ، PH3 (فسفین) در تصفیه خانه های فاضلاب با رطوبت موجود در محيط واكنش داده و اسید هاي سولفوریک و  فسفریک رقیق  توليد مي كنند ، لذا دائماً سطح بتن که محیطی قلیائی دارد در معرض خوردگی است و در صورتی که ایزولاسیون سطحی و مقاوم وجود نداشته باشد کلیه سطوح بعد از 2 الی 4 سال کاملاً سنگ نما می گردند ، علاوه براینکه تبخیر بخش قابل توجهي از آب بتن در روند سخت شدن و حصول مقاومت بتن ، سبب ایجاد ترك و لوله های موئین گشته كه نفوذ آب و مواد شیمیایی به داخل لوله های موئین از همين طريق انجام مي شود نهايتا بروز خوردگی بر روي آرماتورها و انبساط 6% الي 9% حجم اولیه آرماتورها  ترك خوردگي بتن و كاهش شديد طول عمر مفيد سازه را به همراه خواهد داشت .
استفاده از لايه نفوذناپذير آب بند پليمري(CONTITE-FCW )  كه كاملا با موارد مندرج در نشريه 123 و 124 سازمان مديريت و برنامه ريزي کشور مطابقت دارد پیشنهاد می شود.
در ذیل مشخصات فنی این ماده که راهكار برتر و انتخاب شده کشورهای پیشرفته جهت ایزولاسیون های   تصفيه خانه هاي فاضلاب است تقدیم حضورتان می گردد .

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

ماده 1 : ايجاد و بهره برداري تاسيسات مربوط به توزيع آب شهري و همچنين جمع آوري وانتقال وتصفيه فاضلاب شهرها در داخل محدوده قانوني شهرهاي هر استان به عهده شركت مستقلي بنام شركت آب وفاضلاب استان خواهد بودكه توسط وزارت نيرو تشكيل خواهد شد.
تبصره 1 : درصورتيكه بنا به تشخيص وزارت نيرو در شهرهاي يك استان نيز ضرورت تشكيل شركت مستقل آب وفاضلاب باشد؛مي توان شركتهاي آب وفاضلاب متعددي طبق مقررات اين قانون تشكيل داد .
تبصره 2 : شركت آب وفاضلاب هر استان بر حسب ضرورت وبا تصويب مجمع عمومي شركت مي تواند درساير شهرهاي همان استان نسبت به تشكيل شركتها اقدام نموده وتمام ياقسمتي از اختيارات خود را به آن شركت تفويض نمايد.
تبصره 3 : اجراي طرحهاي تامين و انتقال آب بر حسب مورد ودرصورت توانايي ودرخواست شركتهاي آب و فاضلاب از طريق وزارت نيرو به اين شركتها تفويض مي شود.
تبصره 4 : بهره برداري از كل تاسيسات آب مشروب اعم از تصفيه خانه ها , خطوط انتقال ؛منابع سيستمهاي كنترل وغيره به عهده شركتهاي آب و فاضلاب مي باشد.
ماده 2 : بانكها وشهرداريها ,موسسات عام المنفعه و اشخاص حقيقي وحقوقي بخش خصوصي با موافقت وزارت نيرو مي توانند در اين شركتها سرمايه گذاري ومشاركت نمايند.
ماده 3 : شركتهاي موضوع اين قانون داراي شخصيت حقوقي واستقلال مالي بوده وبه صورت بازرگاني طبق مقررات اين قانون وقانون تجارت , اداره خواهند شد.
تبصره : در صورتيكه بنا به تشخيص وزارت نيرو تشكيل و اداره اين شركتها در شرايط ومناطق خاص به صورت غير دولتي ممكن نباشدبا تصويب هيات وزيران شركت به صورت دولتي تشكيل و اداره مي شود.
ماده 4 : با تشكيل شركتهاي موضوع اين قانون هر يك از شركتها وموسسات وواحدهايي كه درحال حاضرامر تقسيم و توزيع آب شهري وجمع آوري ودفع فاضلاب وبهره برداري از آنرا به عهده دارندمنحل و كليه تاسيسات ,ماشين آلات ,ابنيه وهرنوع مايملك وحقوق آنها با رعايت مقررات مربوط تملك مي گردد.
تبصره 1 : با تشكيل شركتهاي آب وفاضلاب ,حقوق مشتركين آب وفاضلاب از شركتها و دستگاههاي قبلي كه وابسته به وزارت نيرو ياشهرداريها باشد(بدون داشتن سهامدار خصوصي) به شركتهاي جديد منتقل وآن قسمت از تاسيسات ,ابنيه ومايملك تشكيلات موجود آب و فاضلاب شهرها كه از محل دريافت اينگونه حق انشعابهاوخودياريهاي وصولي از مشتركين ايجاد شده است جزء دارايي شركت منظورودرارزيابي موضوع6 اين قانون قرارنمي گيرد.
تبصره2 : وزارت نيرو مي تواند در مواردلازم با اصلاح اساسنامه شركتهاي موجودآب وفاضلاب نسبت به اجراي اين قانون واعمال نظارت خود اقدام نمايد.
تبصره3 : در صورت توافق طرفين انتقال تاسيسات , ماشين آلات , ابنيه ,حقوق ومايملك متعلق به بخش خصوصي طبق قيمت عادله روز ارزيابي و پس از كسب ديون متعلقه و حق انشعابها وهمچنين كسر وجوه موضوع بندهاي الف وب ماده 5 صورت مي پذيرد.
تبصره4 : در صورتيكه هر يك از تاسيسات واراضي واملاك و ماشين آلات , ابنيه وحقوق مربوط به تقسيم و توزيع آب مشروب وتاسيسات فاضلاب شهرها وقف باشد , طبق مقررات مربوط به وقف , عمل خواهد شد.
تبصره5 : كليه تاسيسات ,ماشين آلات , اراضي ,ابنيه , حقوق وهرنوع مايملك شهرداريها وياوزارت نيرو كه در امرتقسيم وتوزيع آب شهري وجمع آوري ودفع فاضلاب در زمان تصويب اين قانون مورد استفاده بوده ويا پس از آن تازمان تحويل به شركتهاي آب وفاضلاب خريداري وبه كار گرفته شود ,پس از تشكيل شركت آب و فاضلاب مطابق مقررات اين قانون در اختيار آن شركت قرار مي گيرد.

ماده 5 : منظور از:
الف ) تاسيسات ,ماشين آلات , اراضي ,ابنيه , حقوق ومايملك دولت(وزارت نيرووشركتهاي آب منطقه اي ذي ربط و...)كه در اين قانون به آن اشاره شده كليه مواردي است كه ازمحلهاي زير ايجاد , خريداري وحاصل شده است.
1 ـ كليه سرمايه گذاريهاي دولت درامرتامين وتوزيع آب ودفع فاضلاب شهر كه قبلا در اختياردستكاههاي ذي ربط گذاشته شده وهزينه شده است.
2 ـ كليه وجوه ديگري كه براي تامين و توزيع آب شهرها واحداث تاسيسات فاضلاب از بودجه عمومي دولت به عناوين ديگري سرمايه گذاري شده است
ب) منظورازتاسيسات ,ماشين آلات , اراضي ,ابنيه , حقوق و مايملك شهرداريها نيزدراين قانون كليه مواردي است كه از محل كمكهاي دولت ومردم ووامهايي كه مستردوبخشوده شده است ودرآمدهاي شهرداريها ايجاد ,خريداري وحاصل شده باشد.
ماده 6 : تاسيسات ,ماشين آلات , اراضي ,ابنيه , حقوق و مايملك وزارت نيرو(شركتهاي آب منطقه اي و... )
و شهرداريها به شرح مندرج در بندهاي الف وب ماده 5 پس از ارزيابي كارشناس رسمي دادگستري تا حد سرمايه شركت بعنوان سرمايه غير نقدي سازمان آب منطقه اي ذي ربط و شركت سهامي خدمات مهندسي آب وشهرداريها درشركت حسب مورد منظور مي گرددومابقي به اجاره شركتهاي آب وفاضلاب داده خواهد شد. مبلغ اجاره بها , مدت وشرايط اجاره از هر حيث حتي اجاره به شرط تمليك بوسيله وزارت نيرو تعيين خواهد شد.
ماده 7 : كاركنان دستگاههايي كه تا كنون عهده دار مسووليت تقسيم وتوزيع آب وجمع آوري ودفع فاضلاب شهري بوده وبر اساس شرح وظايف ويا پست سازماني در ارتباط با مسووليتهاي فوق فعاليت مي نمايند ؛با تشكيل شركتهاي جديدبا حفظ وضعيت استخدامي به اين شركتها منتقل مي گردند وبر اساس مقررات اداري ـ مالي شركت ,تبديل وضع مي يابند . مادام كه شركت به اين دسته از كاركنان نياز دارد به خدمت خود ادامه داده و در غير اين صورت با تصويب مجمع عمومي شركت آب وفاضلاب تعيين تكليف خواهند شد.
تبصره : مشكلات مربوط به امور استخدامي , بازنشستگي ؛بيمه ونظاير آن كه دراثرنقل وانتقال ياانحلال دستگاههاي آب وفاضلاب براي كاركنان ايجاد شوددر چهارچوب قانون حل وفصل خواهد شد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب