مرجع تخصصی آب و فاضلاب

این دستورالعمل شامل اطلاعات کاربردی در زمینه شست وشو و گندزدایی انواع مخازن ( زمینی و هوایی ) است .

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

يكي از مشكلات اساسي ديگر كه در زمينه آب وجود دارد، هدر رفتن آن و همچنين آلودگي درياچه‌ها، چشمه‌ها، درياها و رودخانه‌ها مي‌باشد. هيچ كس قادر به تخمين هزينه پاكسازي منابع آب نيست و نمي‌توان پيش بيني كرد، چه ميزان از اين خسارت‌ها قابل بازگشت و جبران باشد. اكنون زمان آن فرا رسيده تا درس‌هايي را كه در زمينه مديريت و مصرف ديگر منبع طبيعي -نفت- آموخته ايم، در مورد آب به كار ببنديم. به جرأت مي‌توان گفت، در مورد نفت، شاهد استفادة بيش از حد، افزايش بهره برداري‌ها و توزيع ناعادلانه در اين ثروت مشترك و حياتي بشر بوده ايم. مديريت ضعيف محيط زيست، استفاده از تكنولوژي براي افزايش استخراج و فقدان مديريت مؤثر جهاني براي كنترل اين روند، از ديگر مشكلات و معضلات نفت به شمار مي‌رود.

از اين رو، در مورد آب نياز به تمركز بر محورهاي اساسي چون مديريت تقاضا و دسترسي جهاني و حفظ پاكيزگي منابع احساس مي‌شود. در اين خصوص بايد از تكنولوژي در جهت جايگزيني آب در برخي مصارف استفاده نمود، اما اتفاقي كه اكنون در حال وقوع است، دقيقاً عكس اين موضوع است و از تكنولوژي براي استخراج و بهره برداري بيشتر آب از دل زمين استفاده مي‌شود. گذشته از تمامي مسائل مطرح شده، نياز به بستر سازي مناسب براي مذاكره و تبادل نظر و وضع قوانين جهاني در اين زمينه، بايد از اولويت‌ها باشد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

تعداد كلني هاي باكتريايي داخل يا روي محيط هاي جامد حاوي تركيبات آلي نظير منابع انرژي و كربن اطلاعاتي را درمورد غلظت و تراكم باكتريهاي هتروتروفيك قابل كشت در آب و يا ديگر
محيط هاي  مورد بررسي به ما مي دهد. اين مورد به عنوان شمارش بشقابي هتروتروفيك (HPC) خوانده مي شود كه در ابتدا توسط كخ[1] در سال 1881 مورد استفاده قرار گرفت و اولين ابزار نشان دهندة كيفيت ميكروبي آب (تصفيه شده ) بود. چند سال بعد اين روش در تعدادي از كشورهاي اروپايي به كار گرفته شد(8).

در آغاز قرن بيستم روش ها و محيط هاي متعددي جهت تشخيص شاخص هاي باكتريايي مدفوعي ابداع شد. اما شيوع كريپتوسپوريديوزيس[2] ميلواكي[3] در سال 1993 مشخص نمود كه عدم وجود كليفرمها هميشه نمي تواند بيانگر اطمينان از سلامت ميكروبي آب باشد(9). مقادير HPC مي تواند اطلاعاتي را در مورد ميزان فعاليت ميكروبي در آب ارائه نمايد و بنابراين مي تواند جهت كنترل و بهينه سازي فرآيندهاي تصفيه و روشها و فعاليتهاي مهندسي مربوط به تصفيه و توزيع به كار رود(10).
باكتريهاي هتروتروف گروهي ميكروارگانيسم هستند كه قادر به سنتز همه مواد مغذي مورد نياز خود نمي باشند

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

بکارگیری پرتو فرابنفش در فرایند پالایش آب و تصفیه فاضلاب روشی شناخته شده برای جایگزینی مواد شیمیایی گندزدا از قبیل کلر میباشد. پرتو فرابنفش عمل ضد عفونی  را به طور موثر و بدون تولید ترکیبات مشکل زای جانبی ناشی از گندزداهای شیمیایی از قبیل کلر انجام میدهد.

مناسب ترین زمان برای بازبینی استراتژی کلی فرایند گندزدایی در تصفیه خانه ها و شبکه توزیع آب شهری، زمان نوسازی تاسیسات موجود تصفیه آب آشامیدنی و یا در خلال طراحی تاسیسات جدید می باشد. گندزدایی مقدماتی و ثانویه شبکه توزیع آب‌‌،‌‌ هر دو بایستی در قالب یک استراتژی کلی گندزدایی گنجانده شوند. . در این مقاله عملکرد اشعهUV و مقایسه ی آن با گندزداهای شیمیایی انجام گرفته و تاثیرات انتخاب هر یک تشریح گردیده است
پردازش یک استراتژی موفق  گندزدایی نیازمند درک یکپارچه کلیه عوامل زیر است‌ :

 1.  هدف از گندزدایی و میزان مجاز میکروب باقیمانده پس ازانجام گندزدایی
 2. بیولوژی مرتبط با فرایند تصفیه آب و شبکه توزیع
 3. تاثیر عملکرد واحد گندزدایی مقدماتی و کیفیت آب بر روی عملکرد سیستم گندزدایی ثانویه
 4. ملاحظات مکانیسمی، مقایسه محاسن و معایب و انتخاب محل برای استقرار سیستم گندزدا

ضرورت بررسی استراتژی های جدید برای گندزدایی

گندزدایی آب یک وسیله شناخته شده برای حفاظت جوامع از میکرواورگانیزم های بیماری زای آبزی به شمار می رود. با این وجود، در حال حاضر حتی در جوامع پیشرفته نیز استراتژیهای  گندزدایی کامل نیستند. در خلال سالهای 1988-1981 تعداد 248مورد شیوع بیماریهای ناشی از آب آشامیدنی در ایالات متحده آمریکا گزارش شده است. 45% موارد آلودگی در سیستم های تامین آب شهری، 34% در سیستم های تامین آب برون شهری، 11% در منابع تامین آب خصوصی و 10%  در آب تسهیلات ورزشی- تفریحی مشاهده شده اند[2]. 

44% از بیماریهای شایع شده توسط پاتوژنهای موجود در آب مربوط به استفاده از آبهای زیرزمینی آلوده، 26% مربوط به استفاده از آبهای سطحی آلوده و 13%  مربوط به آلودگی شبکه توزیع از محل اتصالات ویا هنگام تعمیرات بوده است.

با وجود اینکه گندزدایی شیمیایی بوسیله کلر روشی کاملا عمومیت یافته به شمار    می رود، با توجه به تجربیات علمی فزاینده در مورد مصون شدن میکروبها در مقابل گندزداهای شیمیایی و بالا رفتن آگاهی وحساسیت مردم در مورد سلامتی، ایمنی، هزینه ومحیط زیست، نیاز به یافتن فرایندهای پیشرفته تصفیه آب با بکارگیری روش های گندزدایی غیرشیمیایی و حذف کامل گندزداهای شیمیایی ماندگار ازشبکه های توزیع بیش از پیش ضروری گردیده است

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

ويژگيهای ميکروبي آب آشاميدني مبنای قضاوت در مورد تعيين قابليت شرب آبها از نقطه نظر بيولوژيکي قرار مي گيرد. البته قضاوت صحيح بدون رعايت ساير جوانب از جمله شرايط و دوره تناوب نمونه برداری، نگهداری نمونه ها و بالاخره دقت در انجام آزمايشها ميسر نخواهد بود.

اصولا آبي که به مصرف آشاميدن مي رسد بايد از ميکروارگانيسم های بيماريزای شناخته شده و همچنين باکتريهای نشانگر که نشانه آلودگي آب با مدفوع است عاری باشد. کليفرمها بهترين باکتری های نشانگر هستند که در آزمايش باکتريولوژيکي آبها مورد توجه قرار مي گيرند.

باکتريهای نشانگر ديگر مانند استرپتوکوکوس های مدفوعي و کلستريديومهای احيا کننده سولفيت نيز مي توانند در تعيين منشا آلودگي آب با مدفوع و ارزشيابي کارآيي روش کلرينه کردن مورد استفاده قرار گيرند.

شمارش کلي باکتريها: شمارش کلي باکتريها در آب دارای اهميت زيادی نيست و بسياری از آبهايي که کاملا سالم هستند ممکن است دارای تعداد زيادی باکتری باشند. بندرت ديده شده که آبي بدون باکتری باشد، ولي ممکن است آب چاههای بسيار عميق تعداد نسبتا کمتری باکتری داشته باشند.

بطور کلي آب چاههای عميق در مقايسه با آب چاههای کم عمق از کيفيت بهتری برخوردار هستند

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

سيستم ازن

يكي از اساسي ترين اهداف تصفيه آب گند زدائي يا ضد عفوني نمودن آب جهت مناسب نمودن براي شرب مي باشد. تاكنون براي گند زد ائي آب روشهاي مختلفي ارائه گرديده است كه مهمترين آنها كلرزني ، ازن زني و استفاده از دي اكسيد كلر ، برم ، يد ونيز اشعهUV مي باشد.عمومي ترين روش گند زدائي در جهان كلر زني مي باشد كه از دلايل عمده استفاده از آن مي توان موثر بودن در غلظت پائين ، ارزان و در دسترس بودن ونيز داشتن باقيمانده در آب پس از عمل گند زدائي را نام برد. با توجه به تشكيل تركيبات آلي كلرينه و ساير تركيبات تري هالومتان در اثر گند زدايي با كلر كه عوارض نامطلوبي را براي مصرف كنندگان به همراه دارد استفاده از گند زدا هاي جديد روز به روز ابعاد وسيع تري مي يابد.ازن از جمله تركيباتي است كه با توجه به خواص ويژه خود ، نزديك به يك قرن است كه بعنوان گند زدا در آب آشاميدني توسط كشورهاي اروپايي مورد استفاده قرار گرفته است . اولين كار برد ازن در سال 1893 در كشور هلند و براي تصفيه خانه اي كه از آب رودخانه راين تغذيه مي نمود صورت پذيرفت . امروزه بيش از يك هزار تصفيه خانه آب از ازن بعنوان بخشي از تصفيه شيميائي استفاده مي كنند كه اغلب آنها در كشورهاي غربي بويژه فرانسه ، سوئيس و كانادا قرار دارند بزرگترين تاسيسات گند زدائي با ازن در مناطق پاريس و مونترال بكار گرفته شده است.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

" آزمایشات کنترل کیفی" کلمات عام برای نظارت بر یک محصول  پس از اتمام روند تولید می باشد ودر مبحث  آب و فاضلاب به کلیه آزمون هایی که با آن بتوان کیفیت خواسته شده محصولات اعم از آب و فاضلاب  رانظارت و کنترل نمود اطلاق می گردد

مبحث کنترل کیفیت در سیستم های تولید مبتنی بر مشتری مداری  دارای اهمیت قابل ملاحظه ای است  و نظارت بر روند تولید و کنترل محصول نهایی یکی از ارکان اساسی مرکز مولد کالاست

در جوامع پیشرفته امروزی با توجه به اهمیت سلامت اعضای آنها  تمهیداتی اندیشیده می شود تا آب سالم و بهداشتی در اختیار ایشان قرار بگیرد وصرف تامین آب برای مشترکین  مطرح نمی باشد

بدیهی است در اینگونه جوامع اتفاقات منجر به آلودگی آب تا حد بسیار زیادی پیشگیری شده و در صورت واقع شدن با انجام آزمایشات مداوم و برنامه ریزی شده به سرعت شناسایی ورفع خواهدشد

شبکه های آب  در حالت ایده آل  شبکه ای ایزوله بدون هیچ گونه راه نفوذ آلودگی می باشد وآزمایشات کنترل کیفی انجام شده برای پایین آمدن ضریب احتمال آلودگی می باشد

در روند انجام آزمایشات قرار بر سلامت آب گذاشته می شود مگر آنکه خلاف آن ثابت شود ودر صورت مشاهده نتایج منتهی به آلودگی آب سریعاٌ نسبت شناسایی نوع و محل آلودگی اقدام وبایستی رفع آلودگی گردد

کلیات  آزمون های کنترل کیفی آب

آزمایشات موجود در مبحث کنترل کیفیت آب بیشتر بر خصوصیات شاخص های آلودگی مانند اشیریشیا کلی و فلزات سنگبن وکاتیون ها آنیون های ویژه  بنا شده است

در دوره برگزار شده آزمون ها بیشتر بر پایه میکروبیولوژی استوار بود و در سطح شرکت آب و فاضلاب آزمون های سنجش کلر باقیمانده – کدورت سنجی- ph- دما – رنگ و بوی آب   انجام می پذیرد و سپس طی فعالیتی به نام نمونه برداری  از منبع تامین آب و یا شبکه داخلی  حدود150 سی سی جهت انجام آزمایشات بعدی از قبیل mpn-   و تکمیلی (شناخت نوع کلی فرم) وتشخیصی ارسال می گردد

انجام آزمایشات میکروبی بر پایه  شاخص های آلودگی آب بویژه کلی فرم ها استوار است و نوع محیطهای کشت منطبق بر نیازهای آنها می باشد ومشاهده کلی فرم ها  وجود آلودگی  انسانی و حیوانی را  تائید می نماید

محیط های کشت شامل لاکتوز براث بعنوان تشدید کننده  رشدکلی فرم های احتمالی – برلیان گرین بعنوان تائید کننده وجود کلی فرم –و محیط کشت ائوزین متیلن بلو و باکتوپپتون  با معرف کواکس مشخص کننده کلی فرم مدفوعی  می باشد

لازم به ذکر است کلی فرم ها جزو فلو ر طبیعی روده انسان بوده و مقاوم به املاح صفراوی  وتبدیل کننده لاکتوز به اسید لاکتیک وتولید گاز  co2  در لوله دورهام  را باعث می گردد

مرجع تخصصی آب و فاضلاب