مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

آبگير

هدف اصلي آبگير ، برداشت آب با بهترين كيفيت و بدون ماهي ، مواد شناور ، رسوبات درشت و مواد معلق نامطلوب ديگر است.ساختمان آبگير از يك لوله ساده مستغرق تا سازه هاي برجي پيچيده داراي دريچه ، آشغالگير ، شيرهاي كنترل ، پمپ ، تزريق كننده مواد شيميايي ، جريان سنج ،ساختمان اداري و كارگاه هاي تعميرات متغير مي باشد. اين واحد ممكن است جزء متعلقات سد يا واحدي جداگانه در محلي ديگر باشد.

انواع آبگيرهاي آب خام عبارتند از آبگيرهاي شناور ، مستغرق ، برجي ، ساحلي و اسكله اي  كه انتخاب نوع آبگير به خصوصيات و نوع منبع آب و كميت و كيفيت آب برداشتي بستگي دارد.

عوامل بسياري در مكان يابي آبگير آب خام موثر مي باشند. اين عوامل عبارتند از كيفيت آب ، عمق آب ، سرعت جريان آب ، پايداري پي ، قابليت دسترسي ، وجود نيروي برق ، نزديكي به تصفيه خانه ،خطر براي كشتيراني و اثرات زيست محيطي.

 آشغالگير

آشغالگير يك واحد عملياتي است كه مواد معلق را از آب حذف مي كند. آشغالگيرها بسته به اندازه منافذ به انواع درشت ، ريز و ميكرواسترينر دسته بندي مي شوند.آشغالگيرها در آبگير ، ايستگاه پمپاژ آب خام و يا تصفيه خانه نصب مي شوند.

 آشغالگير درشت

براي جلوگيري از ورود اجسام بزرگ به داخل سيستم انتقال آب ، دريچه هاي آبگير بايد به آشغالگير درشت يا ميله اي مجهز شوند. معمولا فاصله بين ميله ها cm 8-5 است.معمولا سرعت عبور آب از ميان آشغالگيرهاي درشت كمتر از cm/s 8 در نظر گرفته مي شود.

آشغالگير ريز : براي حذف اشياء كوچكتر كه به پمپ ها و ساير تجهيزات آسيب مي رسانند ، بكار مي رود. اين آشغالگيرها در آبگير و يا در ايستگاه پمپاژ آب خام نصب مي شوند.در سيستم هاي انتقال ثقلي ،آشغالگيرريز درتصفيه خانه آب استفاده مي شود . آشغالگير ريزمتشكل از تورهاي سيمي با منافذ مربعي شكل به ابعاد cm 5/0 تا 6/0 است. در طراحي آشغالگيرهاي ريز سرعت جريان آب در فضاي موثر cm 8/0- 4/0 در نظر گرفته مي شود. آشغالگيرهاي ريز ميزان بيشتري مواد معلق به دام خواهند انداخت ، بنابراين نصب تجهيزات تميزكننده خودكار براي آنها لازم مي باشد.

ميكرواسترينر

ميكرواسترينر حذف جلبكها از آبهاي سطحي راكد بكار مي رود. انعقاد آب خامي كه حاوي تعداد زيادي جلبك است، دشوار مي باشد. جلبكها معمولا شناورند ، زيرا جرم مخصوص آنها كمتر از 1 است. بنابراين نصب ميكرواسترينر پيش از واحد انعقاد ،عملكرد زلال سازها را بهبود مي بخشد. اگر آب خام پيش كلرزني شود، گونه هاي خاص از جلبك ها با تشكيل محصولات جانبي طعم و بوي نا مطبوع شديدي ايجاد مي كنند.حذف جلبكها قبل از پيش كلرزني و انعقاد ، اثرات سودمندي بر كنترل طعم و بو و كاهش THMs و ساير فراورده هاي جانبي كلرزني دارد. همچنين بعد از ريز ميكرواسترينر مقدار كلر مصرفي براي پيش كلرزني به مقدار زيادي كاهش مي يابد.ميكرواسترينر داراي يك بدنه استوانه اي شكل چرخان مي باشد كه با توري پارچه اي با منافذ ريز (كمتر از mµ 50 )پوشيده شده است . آب وارد استوانه شده و به صورت شعاعي به طرف بيرون حركت مي كند. ميكرواسترينر براي حذف جلبكها طراحي شده و قادر به حذف گل و لاي ، شن و ساير مواد ساينده نخواهد بود.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

 - استخرهاي زلال ساز (اكسيلاتور):

اكسيلاتور يك واحد زلال سازي تحت شتاب است كه بر اساس گردش لجن كار مي كند در اين زلال ساز لجن بوسيله همزن به صورت سوسپانسيون و در حالت گردش نگه داشته مي شود.

 5-6-2- هنگام بهره برداري از استخرهاي زلال ساز شرايط ذيل مي بايست برقرار باشد:

   الف- استخر زلال ساز با ظرفيت اسمي مورد بهره برداري قرار گيرد.

   ب- ميزان مواد شيميايي منعقد كننده و كمك منعقد كننده تزريقي مي تواند در حد تشكيل لخته هاي خوب ( اقطار  3  ميلي متر ) تنظيم گردد.

   ج- حداكثر كدورت خروجي زلال ساز NTU 5 و حد مطلوب آن كمتر از NTU 2 مي باشد.

    د- ضريب چسبندگي لجن در حدود1 تا 2/1 مي باشد.

    ه- در صد غلظت حجمي سوسپانسيون در منطقه لخته سازي اوليه در حدود 7 تا 10 درصد مي باشد

    و- دور همزن آرام به صورتي تنظيم كردد كه ضمن تشكيل فلوك هاي خوب در صد حجمي نمونه هاي برداشتي  از سوسپانسيون لجن در رقوم هاي مختلف منطقه لخته سازي اوليه داراي تفاوت قابل ملاحظه اي نباشد.

    ز- عمق آب زلال شده در منطقه ته نشيني تا نزديك لبه قيف هاي جمع آوري لجن مازاد ادامه داشته و از آن به پايين را سوسپانسيون يك دست لجن پر كرده و لجن مازاد حاصل از تداوم فرآيند زلال سازي به آرامي در قيف هاي جمع آوري لجن مازاد سرريز شود.

    ح- سيستم نيمه اتوماتيك تخليه لجن به صورتي تنظيم شود كه پس از پر شدن قيف ها ايجاد اغتشاش و بالا آمدن توده لجن در سطح منطقه آب زلال فعال گرديده و تا زمان رفع موارد فوق به كار خود ادامه دهد.

    ط- pH آب زلال شده خروجي حتي الامكان برابر و يا نزديك به pHs باشد

    ي- افزايش دبي ورودي به هر زلال ساز مي بايست در هر 30 دقيقه كمتر از m₃/h 200 باشد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقدمه

حركت آب در كره زمين در يك مسير بسته به نام چرخه هيدرولوژي انجام مي شود. اين حركت در سه بخش مختلف كره زمين يعني اتمسفر(هواكره)، هيدروسفر (آب كره ) و ليتوسفر (سنگ كره) صورت مي گيرد. بدين ترتيب كه آب از سطح درياها و خشكي ها تبخير و وارد اتمسفر مي شود. سپس بخار آب وارد شده به جو پس از طي فرايندهاي گوناگون به صورت نزولات جوي به سطح زمين و درياها فرو مي ريزد. بخشي از نزولات جوي قبل از رسيدن به سطح زمين توسط شاخ و برگ گياهان گرفته شده مي شود.(برگاب ، كه بعدآ مستقيمآ از همانجا تبخير شده و به اتمسفر بر ميگردد).بخشي ديگر روي زمين جاري شده (رواناب) و قسمتي نيز بداخل خاك نفوذ مي كند. بخشي از آب نفوذي ذخيره شده در خاك ، تبخير شده و به اتمسفر برمي گردد،بخشي از آن نيز منابع آب زيرزميني را تشكيل مي دهد كه سرانجام از طريق چشمه و يا تراوش به داخل رودخانه ها دوباره در سطح زمين ظاهر مي شود.

اجزاي اصلي چرخه هيدرولوژي شامل :

بارندگي (Precipitation )

رواناب سطحي (Surface Runoff )

تبخير (Evaporation )

تعرق(Transpiration )

نفوذ (Infiltration )

جريانهاي زيرزميني (Ground water fiow ) است.

بيشتر سطح زمين پوشيده از آب است. كساني كه از دور به كره زمين نگاه مي كنند ، آنرا يك سياره آبي خواهند يافت . حجم كل آبهاي موجود در كره زمين حدود 36/1 ميليارد كيلومتر مكعب آب تخمين زده شده است كه اگر بطور يكنواخت در سطح زمين توزيع مي شد ارتفاعي برابر 7/2 كيلومتر را تشكيل مي داد.اما متجاوز از 97 درصد موجودي آب در درياها و اقيانوسها متمركز بوده كه شور بوده و به سادگي قابل بهره برداري براي شرب و ساير مصارف انسان نمي باشد كه 2 درصد بصورت يخ و يخچالها در مناطق قطبي تجمع يافته است. بنابراين تنها يك درصد از كل آب موجود در زمين قابل استفاده مستقيم توسط انسان مي باشد كه بصورت آبهاي سطحي (جويبارها ، رودخانه ها و درياچه ها ) و يا آبهاي زيرزميني (چشمه و چاه )مي باشد. مسئله ديگري كه كمبود آب قابل استحصال دامن مي زند ، توزيع مكاني و زماني غير يكنواخت آن مي باشد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

شاخص هاي ميكروبي آلودگي مدفوعي آب

بررسي مستقيم باكتري هاي پاتوژن ، ويروسها و كيستهاي انگلهاي تك ياخته اي در آب و فاضلاب نيازمند روشهاي پر خرج ، وقتگير و كادر مجرب و آزموده است. اين مسائل باعث شد كه مفهوم ارگانيسم هاي شاخص آلودگي مدفوعي به ميان آيد. در سال 1914 سرويس بهداشت عمومي ايالات متحده ، گروه باكتريهاي كليفرم را بعنوان شاخص آلودگي ميكروبي براي نشان دادن آلودگيهاي مدفوعي ، راندمان حذف ميكروارگانيسم ها در واحدهاي تصفيه آب و فاضلاب ئ نيز خرابي و آلودگيهاي بعدي آب در شبكه هاي آبرساني مورد استفاده قرار گرفتند.

ويژگي هاي يك ميكروارگانيسم شاخص ايده آل به قرار زير است:

1-بايد جزء ميكروفلور روده اي حيوانات خونگرم باشد.

2-بايد به ميزان فراوان در مدفوع انسان و حيوانات خونگرم يافت شوند و در منابع ديگر به تعداد كم و يا اصلآ وجود نداشته باشد.

3-بايد به تعداد بيشتري نسبت به پاتوژن ها داشته باشد.

4-بايد زمان بقاي مساوي و يا بيشتر نسبت به پاتوژن ها داشته باشد.

5-بايد مقاومت حداقل مساوي (يا بيشتر) با ميكروارگانيسم هاي بيماريزا نسبت به شرايط نا مساعد محيطي و گندزدايي داشته باشد.

6-در طبيعت رشد نكند.

7-تشخيص آن سريع ، ساده و تكرار پذير باشد.

8-ارگانيسم شاخص بايد غير اتوژن باشد.

به طور طبيعي هيچ ميكروارگانيسمي همه ويژگي هاي ذكر شده را دارا نيستند، اما از اين ويژگي ها مي توان بعنوان رهنمود در انتخاب شاخص ميكروبي مناسب استفاده نمود.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

حضور در آب و فاضلاب: فسفر در اکثر آبهای طبیعی و پسابها تقریبأ فقط به صورت فسفات وجو دارد. فسفاتها به سه شکل ارتوفسفاتها، پلی فسفاتها، (پیرو – متا و دیگر پلی فسفاتها) یا فسفات متراکم و فسفاتهای آلی در طبیعت وجود دارند که می توانند بصورت محلول، ذرات ریز و درشت یا در بدن موجودات آبزی یافت شوند. اشکال مختلف فسفاتها از منابع متعددی تولید می شوند. میزان کمی از برخی پلی فسفاتها طی فرایند های تصفیه به آب افزوده می شوند. مقادیر بیشتری از این ترکیبات ممکن است هنگام شستشو وارد منابع آب شوند زیرا این مواد از اجزاء اصلی بسیاری از پاک کننده های تجارتی هستند. فسفاتها بطور گسترده ای در تصفیه آب دیگهای بخار بکار می روند. ارتو فسفاتهای مصرفی در کشاورزی تحت عنوان کودهای فسفات می توانند به دنبال شسته شدن خاک در اثر سیلابها و ریزشهای تر ویا ذوب برف وارد آبهای سطحی شوند. فسفاتهای آلی اساسأ به وسیله فرایندهای بیولوژکی تشکیل می شوند. این ترکیبات در اثر ورود فوضولات و باقیمانده مواد غذائی به فاضلاب و همچنین از تبدیل ارتو فسفاتها در فرایند تصفیه بیو لوژیکی و یا توسط آبزیان تولید می شوند.

فسفر برای رشد موجودات زنده ضروری است و می تواند ماده مغزی محدود کننده رشد و تولید مثل آبزیان در یک منبع آبی باشد. در جای که فسفات عنصر محدود کننده رشد است، تخلیه پسابهای خام یا تصفیه شده، زهاب کشاورزی و یا برخی فاضلابهای صنعتی به منبع آبی می توانند موجب رشد فتوسنتزی آبزیان ریز و درشت ناخواسته و مزاحم گردد. به علاوه فسفاتها در رسوبات ته نشین شده و لجن های بیولوژیکی به شکل مواد معدنی قابل ته نشینی و ترکیب با مواد آلی نیز وجود دارند.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب