مرجع تخصصی آب و فاضلاب

شریان‌های حیاتی و ملزومات آن امروزه کلیدهای توسعه و رشد بشری می‌باشند ولی بروز مشکلات عدیده‌ای مثل بلایای طبیعی، آسیب‌های محیطی نظیر خوردگی باعث کاستی‌ها و نقصان در بهره برداری آنها گردیده است. در این مقاله سعی شده با تجربیات شرکت آبفار بر روی معضل خوردگی کنکاشی دیگر صورت پذیرد و کارآمدی روشهای موجود حفاظتی بررسی گردد

1-مخزن نگهداری و ذخیره آب شرب: مخزن ذخیره سازی که بدلیل شرایط کاری مختلف مخازن، بایستی با ضریب ایمنی متفاوتی طراحی و ساخته شوند با توجه به نوع کاربری از ساختارهای متفاوتی برخوردار هستند. در صنعت آب کشور شاهد بکارگیری وسیع مخازن بتنی و فلزی و میا مصالح مرکب می‌باشیم که در ایجا به تشریح خوردگی‌های رخ داده در این نوع مخازن خواهیم پرداخت. اینگونه مخازن از مواد فلزی و یا غیر فلزی (کامپوزیت‌ها) و یا ترکیب آنها ساخته می شوند که بایستی حتی الامکان طراحی آنها براساس حداقل هزینه و مصالح بکار گرفته شده صورت پذیرد و ساخت آنها گاهاً دارای مراحل ساخت و طراحی پیچیده‌ای دارا می‌باشد. مخازن باید توانایی تحمل بارهای استاتیکی، دینامیکی و خستگی در شرایط محیطی مختلف و در مواقعی که دارای آسیب وارده هستند را داشته باشند

2- 1- مخزن فلزی : All metal
گرچه نوع آلیاژ مورد استفاده و همچنین تنش‌های طراحی این گونه مخازن در استاندارد مشخص نشده است ولیکن این گونه مخازن فولادی، آلومینیومی و یا مرکب بتنی باید تست‌های کارایی را بگذرانند. این تست‌ها برای اطمینان از مقاومت کافی این مخازن در مقابل خستگی و خوردگی لازم است. ایمنی این مخازن با انواع آزمایش‌های مخرب و غیر مخرب از قبیل سختی، تست فشار هیدرواستاتیک و ... تعیینCrMo می‌باشد

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

شرایط بهره برداری مخازن شرایط بهره‌برداری از مخازن بسیار متنوع بوده و با توجه به منطقه، کیفیت آب، نحوه ساخت، موقعیت بکارگیری و شرایط پر و خالی شدن متغییر است

1- مشکلات بوجود آمده از کیفیت آب
انتقال و ذخیره‌سازی آب یا هر مایع دیگر به کنترل ترکیب و کیفیت آن می‌باشد. در حالت کلی اگر ترکیب آب طبق ضوابط خاصی در خطوط لوله جریان یابد ذخیره‌سازی آن با مشکلی مواجه نخواهد داشت. دی اکسید کربن، اکسیژن وسولفور(H2S ) از عوامل تاثیرگذار در خوردگی و آسیب مخازن مخصوصا مخازن بتنی بدون پوشش می‌باشند. در مورد مقدار سولفید هیدروژن محدوده‌ها مشخص شده است و هر چه مقدار آن بیشتر باشد مقدار بروز خوردگی بیشتر می‌باشد. تاپیر کیفیت آب و دیگر شاخصه‌ها در خطوط انتقال و ذخیره‌سازی به طور جداگانه بررسی می‌گردد

1-1- آب: هنگامی که آب در مجاور بدنه مخزن قرار می‌گیرد، بجز موادی که آب باعث تخریب آنها نمی‌شود برای سایر موارد مشکل ایجاد می‌کند. در فصل زمستان خوردگی کاهش می‌یابد. ماندن آب در خط لوله و مخازن احتمال وقوع این مشکل را افزایش می‌دهد. وجود آب می‌تواند باعث خوردگی و بوجود آمدن ترکیبات بازی شود
1-2- دی‌اکسیدکربن: در آب داخل مخازن فولادی و بتنی که در معرض آب نیز باشند باعث بروز تشدید خوردگی می‌گردد. سرعت خوردگی بسته به فشار، دما، مقدار کربنات آهن، غلظت و مقاومت مواد تشکیل‌دهنده بدنه و دیواره مخزن متغییر و انعطاف پذیر می باشد. خوردگی می‌‌تواند صرفاً محدود به نقاطی شود که آبماندگی رخ داده است و سطح بالای مخزن آسیب نبیند ولی به دلیل بروز پدیده شبنم و تبخیر آب گاها خوردگی در بالا دست به دلیل وجود هوا حتی بیشتر می‌باشد

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

• رزین‌های کاتیونی سدیمی نه تنها کاتیون‌های سختی آور آب بلکه همه یون‌های فلزی را با سدیم تعویض می‌کنند. برای احیا این نوع رزین‌های کافی است که رزین را با آب نمک شست و شو دهیم تا رزین به فرم اولیه خود برگردد.
• با رزین‌های کاتیونی چه نوع هیدروژنی و چه نوع سدیمی می‌توان آهن و منگنز را چون بقیه کاتیونها حذف کرد اما به علت امکان آلوده شدن رزین‌ها معمولا مشکلاتی داشته و باید نکاتی را رعایت کرد. اولا باید دقت کرد که قبل از حذف یون آهن توسط رزین هیچ هوایی با آب در تماس قرار نگیرد چون در اثر مجاورت با هوا ، آهن و منگنز محلول در اب اکسیده شده غیر محلول در می‌آیند و در نتیجه روی ذرات رزین رسوب کرده و باعث آلوده شدن رزین می‌گردد.
• با استفاده از رزین‌های تبادل یونی می‌توان لیزین را که جز اسید آمینه ضروری مورد نیاز رژیم غذایی خوکها ، ماکیان و سایر گونه‌های حیوانی می‌باشد ، را تخلیص کرد. دلیل اهمیت تخلیص این اسید آمینه ، نزدیکتر شدن رژیم غذایی حیوانات به نیازمندیهای آنها در مصرف مواد خام و ... است با توجه به اینکه مقدار لیزین در دانه‌ها ، بخصوص غلات ناچیز می‌باشد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

بروز خوردگی
خوردگی در علم مهندسی یکی از مهمترین مسائلی می‌باشد که علاوه بر پدید آوردن مشکلات اقتصادی، زیست محیطی، فنی، ایمنی و... بخش قابل ملاحظه ای از تحقیقات و پژوهش‌های صنعتی را به خود اختصاص داده است. افزایش قیمت انرژی، نیروی انسانی، فشارها ودماهای بالا و محیط‌های خورنده تر و پیجیده تر در فرآیندهای صنعتی باعث می شوند که زیان‌های اقتصادی ناشی از خوردگی در سالهای آتی بطور تصاعدی افزایش یابند. اهمیت خوردگی در صنایع هنگامی فزونی پیدا می‌کند که اثرات سوء آن بطور مستقیم امنیت کاربران را تهدید کند. در تاسیسات خدماتی نظیر خطوط انتقال و مخازن آب، خوردگی باعث کاهش عمر بهره برداری و صرف هزینه‌های سنگین نگهداری می‌شود

1- خوردگی شیاری: (Crevice Corrosion
شایع‌ترین نوع خوردگی در مخازن آب خوردگی شیاری است. این حالت در شیارها و نواحی روی سطح مخزن که محلول‌های خورنده در این قسمت‌ها ساکن شده‌اند رخ می‌دهد. خوردگی شیاری در محل تماس لاستیک و فلز شروع شده و پیشروی می کند. در تسمه‌های نگهدارنده مخزن نبایستی در زیر تسمه‌ها واشر بکارگیری شود تا از گیر افتادگی مایعات در زیر آن جلوگیری شود                                                                               

2- حفره‌دار شدن: Pitting

در خوردگی حفره‌ای سطح کوچکی از فلز در اثر عیوب خاصی مانند نقص در پوشش‌دهی در مجاورت محیط خورنده قرار می‌گیرد و با شدت زیادی خورده می‌شود. این نوع خوردگی شدیدا موضعی و متمرکز است که باعث سوراخ شدن فلز یا کامپوزیت می‌شود

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

تجهیزات مبارزه با آلودگی آب

۱ـ بوم BOOM
بوم وسیله ای است که به منظور محصور کردن لکه های نفتی بر روی سطح آب بکار میرود بوم ها دارای اندازه ها و جنس های گوناگونی میباشند مواد بکار گرفته در ساخت بوم باعث افزایش یا کاهش وزن و مقاومت بوم در برابر کشش و تنش می شوند

انتخاب نوع بوم
برای به کارگیری با توجه به شرایط محل استفاده از آن صورت می پذیرد. بومها به انواع رودخانه ای و اقیانوسی تقسیم میشوند در پاره ای از موارد بوم به عنوان ابزار و دیواره حائل برای پیشگیری از انتشار آلودگی قبل از وقوع آن نیز مورد استفاده قرار میگیرد

انواع بوم ها
1.بوم حصاری
2.بوم پرده ای یا حفاظی
3.بوم محصور کننده ساحلی

2- اسکیمر SKIMERS
وسیله ای برای جمع آوری نفت یا آب مخلوط با نفت از سطح دریا می باشد . اسکیمرها با توجه به نحوه عمل و شکل از انواع گوناگونی برخوردارند از انواع اسکیمرها می توان به اسکیمرهای حوضچه ای ، دیسکی ، درام و تسمه نقاله ای اشاره نمود

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

لوله های بتنی انتقال آب و فاضلاب

 نحوه ساخت:

لوله های بتنی را بیشتر به سه روش ای زیر می سازند.

1-- بتن را در قالب لوله ریخته و آن را می لرزانند تا بتن توپرشود سپس آن را از قالب بیرون در آورده ودر جای نمناک می گذارند تا بتن سفت وسخت گرد د .

2_بتن خمیری شل را باناودان به درون لوله فولادی چرخنده با شیب کم می ریزند.بتن به د یواره لوله پرت می شود، درآغازدانه های درشت آن به کف لولهء فولادی فرو می ریزند وبتن ریز دانه (ملات) به دیواره  لوله میچسپد. چون لوله فولادی پیوسته میچرخد؛دانه درشت از نو به بد نه لوله چرخنده پرت میشوند ودرون ملات جا مگیرند.پس از آن؛روی دانه های درشت را ملات میپوشانند.روی بد نه درونی وبیرونی لوله بتنی چرخیده؛ملات ودر میان آن؛بتن درشت دانه می ماند.اگر در ساختن لوله بتنی ؛ سیمان تراس مصرف شود یا به بتن گرد دایاتمه افزوده گردد؛لوله بتنی آب بندی هم می شود.

3_بتن رادر قالب فولادی ریخته می لرزانند وان را می مکند تا هوا واب زیاد بتن درآید(بتن مکیده).  لوله بتن  مکیده که یک لوله پوست نازک فولادی درون ان کار گذاشته شده؛ تاب فشاری زیاد دارد وآب بندی شده است؛ بویزه اگر در ساختنش از سیمان تراس مصرف شده باشد و یا به بتن گرد د یاتمه افزوده شده باشد.

بخشی از شاه لوله های آبرسانی کرج به تهران؛ به این روش در کارگاه لوله سازی کن ساخته شده است.

 قسمتهای کارگاه تولید:

الف- فاز اول

شامل : 1- آرماتوربندی 2- قالب بازکنی 3- واحد تهیه بتن 4- سانتریفیوژ 5- اتاقهای بخار 6- سالن قطعات ویبره

ب- فاز دوم

شامل : 1- سنگ زنی 2- راپینگ 3- تست 4- واحد تهیه بتن 5- کوتینگ

ج‌- ایستگاه تهیه و تولید شن و ماسه

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

متخصصان هشدار دادند، نوشيدن آب از بطري‌هاي پلاستيكي خطر داخل شدن مواد شيميايي سمي به درون بدن را تا 70 درصد افزايش مي‌دهد.

‌در يك پژوهش جديد كه با تلاش محققان دانشگاه هاروارد و كارشناسان مركز كنترل و پيشگيري امراض آمريكا صورت گرفته، معلوم شد كه نوشيدن آب از بطري پلاستيكي كه از ماده شيميايي و البته سمي بيسفنول A يا BPA ساخته شده‌اند، ميزان مواد شيميايي سمي موجود در ادرار را تا حدود 70 درصد افزايش مي‌دهد كه بدون شك تهديد مهمي براي سلامت كل بدن است.


به گفته متخصصان ؛ بيسفنول A يك ماده شيميايي صنعتي است كه باعث مي‌شود پلاستيك‌هاي تهيه شده از آن محكم و شفاف شوند.

بر اساس اين گزارش، اين ماده شيميايي به‌ميزان فراواني در بطري‌هاي پلاستيكي آب آشاميدني مورد استفاده قرار مي‌گيرد و همچنين در شيشه شير نوزادان و ساير محصولات از اين دست استفاده مي‌شود.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب