مرجع تخصصی آب و فاضلاب

روان آب

این حقیقت است كه آبی كه امروزه مورد استفاده قرار می دهیم، صدها میلیون سال است كه وجود دارد و مقدار آن خیلی تغییر نكرده است. آب در سرتاسر دنیا حركت می كند، شكل آن تغییر می كند، توسط گیاهان و جانوران جذب می شود اما هرگز ناپدید نشده و از بین نمی رود. آب چرخه ای عظیم و دائمی را طی می كند كه آن را چرخه آب می نامیم . فرآیندهای متعددی با هم در كارند و سبب می شوند كه آبهای زمین به صورت چرخه دائما در حركت باشند. در چرخه آب پنج فرآیند دخیلند: تراكم، بارش، نفوذ، روان آب و تبخیرو تعریق. این فرآیندها همزمان بوده و پنج فرآیند، تراكم، بارش، نفوذ، روان آب و تبخیرو تعریق، با هم چرخه آب را می سازند. بخار آب متراكم شده و ابرها را تشكیل می دهدكه در شرایط مناسب منجر به بارش می شود. باران به سطح فرو می ریزد و به خاك نفوذ می كند یا به صورت روان آب جریان می یابد. آب سطحی(مثل دریاچه ها، رودخانه ها، اقیانوسها و غیره) تبخیر شده و به صورت رطوبت به جو بر می گردند در حالیكه گیاهان طی فرآیند تعریق، آب را به جو برمی گردانند .

بخشی از بارش كه به سطح زمین می رسد‌، طی فرآیند نفوذ به داخل زمین می رود. میزان آبی كه به زمین نفوذ می كند بسته به درجه شیب زمین، میزان و نوع پوشش گیاهی، نوع خاك و سنگ و میزان اشباع شدگی خاك، متفاوت است. وجود سوراخهای بیشتر(تركها، حفره ها، درزه ها)،‌میزان نفوذ را افزایش می دهد. آبی كه به خاك نفوذ نكند، در سطح به صورت روان آب جاری می شود.بارشی كه به سطح زمین می رسد اما به خاك نفوذ نمی كند روان آب نامیده می شود. روان آب در نتیجه ذوب برف و یخ هم به وجود می آید.

هنگامی كه میزان بارش زیاد است، خاكها از آب اشباع می شوند. با افزایش بارش، آب اضافی نمی تواند به خاك وارد شود. روان آب به رودخانه ها و رودها وارد شده و مقدار زیادی از آب اضافی جریان می یابد. بمنظور برآورد ميزان روانآب از روشهاي متفاوتي ميتوان سود جست كه معروفترين آنها روش كرو نامبر است. در بيشتر حالات ميزان رواناب حاصل بصورت تخميني بوده و مقدار رطوبت خاك (بخصوص در لايه سطحي) كه نقش مهمي در شروع رواناب دارد كمتر لحاظ ميشود. بهمين دليل احساس مي شود كه بايد در مقادير كرونامبر با توجه به شرايط كشور اصلاحاتي بوجود آورد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

پس ماندهاي ناشي از تصفيه آب و روش هاي دفع:

در عمل تصفیه آب که اجزاء معلق و محلول مزاحم باید از آب جدا شوند، در مراحل مختلف انواعی از پس‌ماند باقی می‌ماند. اتلاق کلیه این پس‌ماند به‌عنوان فضولات (wastes) غیرعاقلانه است زیرا این اصطلاح آشکارا دلالت دارد بر این‌که هیچ استفاده مؤثر و سودمندی از پس‌مانده مترتب نیست و باید آن را دور انداخت. به ویژه باید گفت پس‌ماندهای تصفیه‌خانه‌های آب را باید به‌عنوان محصولات جانبی در نهان سودمندی ملاحظه کرد. مراحل مختلف تصفیه آب را تقریباً به ترتیب و فور پس‌مانهائی که ایجاد می‌کنند، می‌توان به‌صورت زیر طبقه‌بندی کرد:
۱) انعقاد شیمیائی
۲) سختی‌گیری از آب به‌وسیله ترسیب شیمیائی
۳) شستشوی صافی‌های شنی
۴) ته‌نشینی اولیه آب خام
۵) دفع آهن و منگنز
۶) افزایش کربن فعال
۷) استفاده از خاک‌های دیاتمه
۸) استفاده از کمک منعقد کننده‌ها (پلی‌الکترولیت‌ها، خاک‌های رس، سیلیس فعال)
۹) رژنره کرده واحدهای مبادل یون
برطبق طبقه‌بندی بالا، پس‌مانده‌های حاصل از عمل انعقاد فراوان‌تر از بقیه است و به همین ترتیب نحوه دفع آنها نیز اهمیت بیشتری می‌یابد. 

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقدمه :

امروزه حفظ منابع آب یعنی حیاتی ترین ماده ای که بشر به آن نیاز دارد بطور فراینده ای مورد توجه مجامع مختلف بین المللی قرار گرفته است . رشد روزافزون جمعیت و در نتیجه بهره برداری بیش از حد از منابع محدود آب از یک طرف و آلوده شدن آنها بسبب فعالیتهای گوناگون زیستی / کشاورزی و صنعتی بشر از طرف دیگر همگی دست به دست همدیگر داده و زنگ خطر بحران آب را در سالهای آینده به صدا درآورده است .

بنابراین حفظ کیفیت فیزیکی و شیمیایی و بیولوژیکی منابع آب سرلوحه فعالیت بسیاری از سازمانهایی است که به نحوی با این منابع سروکار دارند .

 

این مهم از دو جنبه کلی قابل توجه است :

   ۱- افزایش کیفیت آبی که باید به مصارف گوناگون برسد که تحت تاثیر سه عامل عمده بوده است :

       افزایش آلاینده ها در منبع طبیعی آب .
       آزمایشهای کیفی آب و فاضلاب با دقت بالا .
       افزایش سطح استاندارد آب آشامیدنی .

تحولاتی که در در چند سال اخیر موجب پیشرفت تکنولوژی تصفیه آب و افزایش کیفیت آب آشامیدنی شده است بشرح زیل میباشد :

  الف) حذف مرحله کلرزنی در ابتدای تصفیه خانه (استفاده از کلر فقط در آخرین مرحله تصفیه خانه برای بهره برداری از کلر باقیمانده در شبکه).

  ب) استفاده از ازون و پرتودهی فرابنفش در مراحل مختلف تصفیه .

  ج) استفاده بیشتر از سیستم ازون بویژه استفاده از اکسیژن برای تغذیه دستگاه و بهره گیری از برق با فرکانس متوسط باعث شده تا غلظت ازون بالا رفته و در نتیجه طراحی دستگاههای تولید ازون کوچکتر شود که نهایتاْ منجر به کاهش سرمایه گذاری اولیه برای تصفیه به روش ازون میگردد .

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

( لوله PP فاضلابی اورینگی Push-Fit PP Pipe ) مقاوم در برابر فاضلاب سرد و گرم داخل و خارج ساختمان در مقایسه با لوله PVC و لوله PE
مقاوم در برابر خوردگی ، پوسیدگی ، زنگ زدگی و اکسیداسیون در مقایسه با لوله فلزی و لوله آزبست
طول عمر 50 تا 100 ساله هم برای لوله و اتصالات و هم برای واشر آب بندی
انعطاف پذیری زیاد در مقایسه با لوله چدنی و لوله آزبست بویژه در اتصالات هنگام حرکتهای زمین و ساختمان
مقاومت حرارتی زیاد در مقایسه با لوله PVC  و لوله PE
مقاومت شیمیایی بالا خاصه در مقابل اسید سولفوریک بیوارگانیک  موجود در فاضلاب ها در مقایسه با لوله آزبست

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مشخصات پروژه :

    نام پروژه : تصفیه خانه آب شرب شهرستان تکاب
    کارفرما : سازمان آب منطقه ای استان آذربایجان غربی
    مشاور : شرکت مهندسین آشناب
    پیمانکار ابنیه : شرکت راه و ساختمانی اکتای رود
    پیمانکار تاسیسات : شرکت دزون

موقعیت جغرافیایی شهرستان تکاب :

شهر تکاب در جنوب استان آذربایجان غربی در طول جغرافیایی'3 و˚36 تا '23 و˚36 شمالی و عرض '5 و˚47 تا   '19و˚47 شرقی قرار دارد . ارتفاع این شهر ازسطح دریا ۱۷۸۰ متر میباشد .

مختصری از سیکل تصفیه خانه :

در این قسمت بصورت کلی سیکل تصفیه خانه آب را بررسی و بعد از آن به صورت کلی تر هر کدام از واحدها و نحوه کار آنها را بررسی میکنیم .

در طرح تصفیه خانه آب شرب تکاب آب مستقیماْ از سد ساروق و توسط خط انتقال تامین میشود . اولین واحدی که آب وارد آن میشود حوضچه پیش ته نشینی است که در آن ذرات معلق درشت و لجن گرفته میشود . پس از این مرحله آب وارد حوضچه اختلاط سریع میشود که در آنجا ابتدا آهک (در صورت نیاز) و سپس کلروفریک ۱۵ درصد به آب تزریق میگردد . پس از آن آب وارد حوضچه پولساتور شده و پس از انجام عمل زلال سازی از این واحد خارج و وارد فیلترها میشود . فیلترها از نوع ثقلی تند میباشند که بصورت شستشوی معکوس تمییز میشوند . آب صاف خروجی از فیلتر کلرزنی شده و در نهایت به مخزن ذخیره آب انتقال می یابد . سپس آب از طریق ایستگاه پمپاژ و خط لوله انتقال وارد منبع واقع در شهر تکاب می شود و از آنجا به مصرف میرسد.

در حال حاضر (آخر آبان ماه سال ۱۳۸۸ )تصفیه خانه آب شرب تکاب ۹۱ ٪ پیشرفت فیزیکی داشته است .

واحدهای مختلف تصفیه خانه :

تصفیه خانه آب شهر تکاب از قسمتهای زیر تشکیل شده که شرح هر کدام از آنها در ادامه متن قابل دسترسی میباشد :

    واحد حوضچه ورودی
    واحد پیش ته نشینی
    واحد اختلاط سریع
    واحد پولساتور یا زلال ساز
    واحد فیلتراسیون
    واحد کلرزنی
    واحد شیمیایی
    واحد بهره برداری
    واحد پمپاژ
    ساختمان اداری

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

به طور سنتی، فرایندهای انعقاد و فیلتراسیون جهت حذف آرسنیک مورد استفاده قرار می‌گیرند. مواد منعقدکننده همچون آلوم، کلرید فریک، سولفات فریک و آب‌آهک جهت حذف آرسنیک با درجه‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای حذف آرسنیک با فرایند انعقاد آرسنیک معمولا باید به شکل As(V) باشد، اگر As(III) موجود باشد، نخست باید با استفاده از کلر، ازون یا پرمنگنات به شکل آرسنات اکسید شود. ساز و کارهای حذف As(V) بوسیله‌ی فرایند انعقاد می‌تواند ترکیبی از ترسیب، ترسیب همزمان[1] و جذب سطحی باشد.

 

درصد حذف با اسفاده از کلرید فریک از 81 تا 100 درصد برای دوزهای منعقدکننده‌ی 5 تا 304 میلیگرم بر لیتر تغییر می‌کند. دوز معمول برای نمکهای فریک 5 تا 30 میلیگرم بر لیتر و pH معمولا زیر 8 می‌باشد.

انعقاد آلوم میزان حذف 23 تا 100 درصد را با دوز 6 تا 50 میلیگرم بر لیتر نشان می‌دهد. دوز معمول برای آلوم 10 تا 50 میلیگرم بر لیتر و pH معمولا بین 6 و 7 می‌باشد. برای فرایندهای تصفیه‌ی آهن-منگنز، که غلظت Fe²⁺ بیش از 5/1 میلیگرم بر لیتر است، حدود 80 تا 90 درصد آرسنیک حذف می‌شود.

تصفیه‌خانه‌هایی که تنها منگنز را حذف می‌کنند، مقادیر قابل توجهی از آرسنیک را حذف نمی‌کنند.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب