مرجع تخصصی آب و فاضلاب

شرکت آب و فاضلاب استان تهران جهت استفاده آب شرب در نواحی جنوب و جنوب شرقی تهران ، در نظر دارد پیرو احداث سد ماملو توسط سازمان آب منطقه ای تهران ،نسبت به احداث خط انتقال آب و تصفیه خانه هفتم آب شرب تهران اقدام نماید که در حال حاضر خط انتقال آب در دست اجرا می باشد و احداث مدول اول تصفیه خانه هفتم آب تهران نیز به شرکت عمراب واگذار گردیده است .
این تصفیه خانه در فاصله 8 کیلومتری جاده خاکی از سد ماملو به طرف روستای حصارامیر واقع می باشد و در زمینی به مساحت 15 هکتار اجرا خواهد شد .
برخی از الزامات و مشخصات اصلی این پروژه به شرح ذیل می باشد :
ظرفیت نهایی تصفیه خانه 5000 لیتر در ثانیه می باشد که در دو مدول موازی مستقل هر یک به ظرفیت 2500 لیتر در ثانیه ، به همراه یک سیستم تصفیه پساب مشترک  طراحی و احداث خواهد شد .
آب خام ورودی توسط دو لوله فولادی به قطر 1600 میلیمتر و به طول حدود 10 کیلومتر به تصفیه خانه منتقل می گردد و رقوم ارتفاعی سرریز ورودی تصفیه خانه 1239 متر و رقوم خروجی از تصفیه خانه 1227 متر می باشد .
آب تصفیه شده بعد از گذر از مراحل فرآیندی به دو مخزن 10000 متر مکعبی منتقل شده و در نهایت خروجی این دو مخزن پس از جمع آوری با خط لوله ای به مخازن شرق تهران انتقال می یابد .
آب بعد از گذر از مراحل فرآیندی مطابق با کیفیت مطلوب در حد استاندارد 1053 مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی     ایران (از نقطه نظر پارامترهای شیمیایی و فیزیکی بغیر از پارامتر کدورت) تصفیه خواهد شد. همچنین کدورت آب خروجی از تصفیه خانه می بایست در 95% نمونه ها حداکثر NTU 3/0 بوده و در 5 درصد باقی مانده می بایست به NTU 1 محدود می گردد. لازم بــه ذکــر است حداکثر کدورت روزانه ورودی (معیار طراحی فرآیند تصفیه آب) به تصفیه خانه معادل NTU 1000 می باشد.

* روش تصفیه از نوع متعارف با تکنولوژی به روز و پیشرفته می باشد و در آن تمهیدات مناسبی برای کاش مشکلات رایج در سایر تصفیه خانه های در حال اجرا در ایران پیش بینی شده است .

* رسیدن به پارامترهای کیفی میکروبیولوژی آب در حد EPA در سال 2009 با هر روش ممکن مدنظر می باشد و کدورت خروجی از زلال سازها کمتر از NTU 5 خواهد بود .

* در این تصفیه خانه طراحی فرآیند تصفیه ، هیدرولیک و مسائل زیست محیطی براساس معیارها و پارامترهای طراحی AWWA انجام می گیرد .

* تلفات آب تصفیه خانه باید در حد ماکزیمم 5/0% باشد و تمامی پساب ناشی از شستشوی معکوس فیلترها و لجناب زلال سازها با یک سیستم تصفیه مناسب قابل بازیابی و انتقال به ابتدای تصفیه خانه خواهد بود .

* موضوع احیاء پوشش گیاهی در این پروژه مدنظر قرار گرفته است و با بهره گیری از گونه های گیاهی بومی در منطقه و با کاشت درختچه های خنجوک و سرو کوهی سدروس سرو نقره ای نول به فضای خارجی تصفیه خانه رونق بخشیده می شود .

* اصول مقاوم سازی سازه های جنبی و فرآیندی تصفیه خانه در برابر زلزله باید کاملا رعایت خواهد گردید .

* زمان اجرای طرح 24 ماه می باشد که شامل طراحی پایه ، تفصیلی ، تهیه نقشه های اجرایی تهیه و تامین کالا ، ساخت ، نصب ، راه اندازی ، 4 ماه بهره برداری آزمایشی ، تهیه نقشه های چون ساخت و تحویل موقت به کارفرما می باشد .

* بهره برداری از طرح بعهده شرکت آب و فاضلاب تهران می باشد و پیمانکار در طول 18ماه مسئولیت رفع نقص ( دوره تضمین ) ، نظارت بر بهره برداری و نگهداری را بر عهده دارد . به علاوه آموزش کارکنان کارفرما جهت بهره برداری صحیح از پروژه ، بر عهده پیمانکار خواهد بود .

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

نام پروژه : تصفيه خانه سوم آب شرب مشهد
اولين تصفيه خانه كشور به روش سوپر پلساتور

تاريخ شروع پروژه : تير ماه 1383

تاريخ اتمام پروژه و بهره برداري : بهمن 1387
  

كارفرما :شركت سهامي آب منطقه اي استان خراسان
  

مشاور : مهندسين مشاور سروآب

    
 

موضوع قرارداد :

احداث تصفيه خانه سوم آب شرب مشهد (هرير رود)، مربوط به طرح انتقال آب از سد دوستي به مشهد با ظرفيت 6000 ليتر در ثانيه بطور كامل(طبق طرح مبناي ارائه شده براساس روش سوپر پولساتور، و با استفاده از سيستم ازون زني و تغليظ لجن) بطوريكه از مجموع طرح با ظرفيت و كارايي مورد نظر براحتي بتوان بهره برداري نمود شامل :
       

تهيه، ساخت، حمل ، نصب و راه اندازي تجهيزات برقي و مكانيكي و كنترل و ابزار دقيق و لوازم آزمايشگاهي و كليه متعلقات مربوط به آنها.
       

تهيه نقشه هاي جزييات اجرايي كارهاي ساختماني فرآيند تصفيه همراه با ساختمانهاي جنبي و محوطه سازي.
   

اجراي كارهاي ساختماني كل تصفيه خانه .

اجراي كليه عمليات مرتبط به احداث و بهره برداري تصفيه خانه .

آموزش، آزمايش ، راه اندازي و شش ماه بهره برداري كامل همراه با تامين مواد شيميايي مورد نياز .

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقدمه
تصفیۀ فاضلاب خانگی هم یک ضرورت بهداشتی و هم یک فرصتی برای استفادۀ مجدد از حجم زیادی از آب است. تقریباً 70% از آبی که به مصرف مشترکین در منازل می رسد به فاضلاب تبدیل می شود. همچنین این فاضلاب شامل رواناب های سطحی ناشی از بارندگی است که توسط شبکۀ جمع آوری از سطح شهر جمع آوری شده و توسط خط انتقال به تصفیه خانۀ فاضلاب منتقل می شود.
این فاضلاب نسبت به فاضلاب صنعتی آلودگی کمتری دارد و میزان BOD آن معمولاً بین 200 ppm تا 300 ppm  است و به دلیل داشتن ازت و فسفر، بعد از حذف مواد آلی و عوامل بیماریزا، برای استفاده در کشاورزی بسیار مناسب می باشد.
دلایل ضرورت تصفیۀ فاضلاب:
1-    تأمین شرایط بهداشتی جامعه
2-    مدیریت منابع آب (استفاده مجدد از فاضلاب و برداشت کمتر از منابع آب سطحی و زیرزمینی)
3-    جلوگیری از آلودگی منابع آب
تصفیه خانۀ فاضلاب شرق مشهد (اولنگ) در سال 81 به بهره برداری رسید. این تصفیه خانه با روش برکۀ تثبیت کار می کند و پساب تصفیه شده در آن به مصارف کشاورزی می رسد.

سابقه طرح فاضلاب مشهد:

•سال 1353 : انجام مطالعات مقدماتی طرح جمع آوری و تصفیه و دفع فاضلاب مشهد
•سال 1354 : تغییر دستگاه اجرایی از وزارت مسکن به وزارت نیرو و توقف ادامه مطالعات
•سال 1368 : ادامه مطالعات توسط وزارت نیرو و تهیه طرح اجرایی فاضلاب مشهد
•سال 1372 : تصویب گزارش نهایی مطالعات مرحله اول و ادامه مطالعات مرحله دوم و آغاز عملیات اجرایی
 

در این مطالعات، شهر مشهد به دو قسمت غربی و شرقی تقسیم شده و دو تصفیه خانه یکی در غرب (پرکندآباد) و دیگری در شرق (اولنگ) برای آن در نظر گرفته شده است. ظرفیت نهایی تصویه خانه پرکندآباد 486000 مترمکعب در روز می باشد که هم اکنون با ظرفیت اسمی 15000 مترمکعب در روز در حال بهره برداری است.

تصفیه خانه فاضلاب شرق(اولنگ):

این تصفیه خانه که در نهایت قسمت اعظم فاضلاب شهر مشهد در آن تصفیه خواهد شد در جنوب کشف رود با مساحتی حدود 600 هکتار که تا 900 هکتار قابل توسعه می باشد قرار گرفته است. فاصله آن تا محدوده سال 1400 شهر حدود 11 کیلومتر است. ارتفاع متوسط این اراضی 890 متر از سطح دریاست.
 

مشخصات کلی تصفیه خانه

-    شبکۀ جمع آوری فاضلاب مشهد به دو قسمت تقسیم شده که قسمت غربی آن یعنی بخش های آزاد شهر و قاسم آباد و بلوار وکیل آباد بعد از میدان آزادی و پل قائم به تصفیه خانۀ غرب مشهد (پرکند آباد) منتهی می شود و فاضلاب قسمت شرق مشهد، به تصفیه خانۀ اولنگ منتقل می شود. طول خط انتقال 20 km و قطر خط انتقال 2000 mm است. بهره برداری از این تصفیه خانه در سال 81 شروع شد.
-    BOD ورودی متغییر است و معمولاً در محدودۀ 200 mg/l تا300 mg/l   قرار دارد.
-    راندمان تصفیه  حدود 70% است.
-    فاضلاب ورودی به این تصفیه خانه تماماً فاضلاب خانگی است و هیچگونه فاضلاب صنعتی وارد شبکۀ آن نمی شود. میانگین دبی ورودی حدوداً 250 l/s تا 300 l/s است. تصفیه خانه برای دبی  متر مکعب در روز ( تقریباً معادل 290 l/s) طراحی شده است ولی در حال حاضر مقدار دبی ورودی با توجه به توسعۀ شبکۀ جمع آوری رو به افزایش است که به این منظور فاز جدید تصفیه خانه کلنگ زنی شده و با ظرفیت    متر مکعب در شبانه روز در حال احداث است. سیستم تصفیه خانه از طرحی در برکلی آمریکا الگوبرداری شده است. سیستم این تصفیه خانه برکۀ تثبیت است ولی سیستم فاز جدید تصفیه خانه پیشرفته تر است و حتی ازت و فسفر را نیز از فاضلاب جدا می کند. این تصفیه خانه درمجاورت تصفیه خانۀ اولنگ و با عنوان تصفیه خانۀ التیمور احداث خواهد شد.

بخش ورودی تصفیه خانه
در ابتدای تصفیه خانه در مسیر فاضلاب کانالهای انحرافی تعبیه شده است. این سیستم طوری طراحی شده که در زمان وجود شک هیدرولیکی مثل مواقع بارندگی یا زمانی که دبی بیشتر از ظرفیت تصفیه خانه می شود، مقدار اضافی مقدار اضافی جریان خود به خود و به صورت سرریز به مسیر فرعی (Bypass) هدایت شده و نهایتاً به رودخانۀ کشف رود می ریزد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقدمه:
صنایع مختلف فاضلاب هایی با آلودگی های متفاوت تولید می کنند که ورود آنها به محیط زیست بدون تصفیه مناسب خسارات زیادی برای محیط زیست دارد. از اینرو این فاضلابها باید با عملیات تصفیۀ مناسب پاک سازی شود تا ضمن جلوگیری از آلودگی محیط زیست و شیوع انواع بیماری ها، بتوان از پساب حاصل برای کشاورزی استفاده کرد. استفادۀ مجدد از فاضلاب یکی از راهکارهایی است که برای مدیریت منابع آب و همچنین جلوگیری از آلودگی این منابع استفاده می شود. با توجه به تعداد زیاد کارخانه ها و کارگاههای صنعتی در یک شهرک صنعتی روش متداول، اختلاط، یکنواخت سازی و تصفیه فاضلاب تمام کارگاه ها در یک واحد است.
  فاضلاب شهرک صنعتی کلات که از 400 کارخانه و کارگاه ناشی می شود، توسط تصفیه خانۀ این شهرک تصفیه می شود. این تصفیه خانه با توجه به تنوع واحد های فرایند بیولوژیک یکی از تصفیه خانه های مجهز در این زمینه به حساب می آید که در آن 5 روش مجزای تصفیه  به طور همزمان و به صورت سری استفاده می شود. فاضلاب خروجی این تصفیه خانه به مصارف کشاورزی می رسد.

مشخصات طرح:
مساحت سایت :  40000m²
تاریخ شروع بهره برداری:   81/9/18
جمعیت معادل تصفیه خانه ها:  150000  نفر
مدت اجرا: 18 ماه
هزینه احداث:   8 میلیارد ریال

اجزای طرح:
ورودی، آشغالگیر، دانه گیر، پمپ خانه1، UABR، متعادل ساز، پمپ خانه 2، UASB، سلکتور، SBR، Wetland

جزئیات طرح:
حدود 400 کارخانه به این تصفیه خانه متصل است. این تصفیه خانه از واحدهای زیر تشکیل شده است:
لاگون و حوضچه آرامش با سیستم بی هوازی ، سیستم UABR، UASB، سلکتور ، SBR و Wetland
COD ورودی بینppm 7000 تا ppm 8000 و COD خروجی کمتر از ppm 200 است.
TSS ورودی بین 300 تا 400 گاهاً تا 2000 ppm و TSS خروجی بین 50 تا ppm 150 است.
و دبی ورودی بین 1200 تا 1500 متر مکعب در روز.
در این تصفیه خانه نیز مانند اکثر تصفیه خانه های پساب صنعتی BOD اندازه گیری نمی شود چون شاخص خوبی برای اندازه گیری آلودگی فاضلاب صنعتی نیست.
آزمایشات pH، دما، EC و TDS به صورت روزانه انجام می شوند. COD و MLSS هر دو روز یک بار انجام می شود.
روش تصفیه کاملاً بیولوژیکی است و از هیچ مادۀ شیمیایی در راکتورها  استفاده نمی شود.
فاضلاب انواع صنایع از جمله رنگ رزی، لبنیات، فولاد سازی و ... به این تصفیه خانه متصل است. رنگ فاضلاب ورودی قهوه ای تیره است.  صنایعی که آلودگی زیادی دارند مثل لبنیات و الکل سازی بنا به تشخیص کارشناس تصفیه خانه باید پیش تصفیه داشته باشند. در صورت ورود مستقیم فاضلاب این کارگاه ها، عملکرد سیستم مختل می شود. مخصوصاً در راکتورهای بیهوازی در ابتدای فرایند، که میکروارگانیزهای آن نسبت به تغییرات شرایط محیطی خیلی حساس هستند. پساب خروجی تصفیه خانه به مصارف کشاورزی می رسد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

عنوان مقاله:     اثرات مثبت و منفی سدها روی محیط زیست
  
ارائه شده در همایش بین المللی مدیریت حوزۀ رودخانه ها
کلمات کلیدی: سد، محیط زیست، اکولوژی، منابع آب.

اثرات مثبت و منفی سدها روی محیط زیست
چکیده
انسان از روز اول تلاش کرده تا اکوسفر را به شکلی که می خواهد، تغییر دهد. دوره ای که این تلاش ها به طور گسترده مشاهده شد، دورۀ تغییر از مهاجرت و جوامع شکارچی اولیه به زندگی ساکن و کشاورزی بود. عمیق ترین تغییرات زیست محیطی نسبت به طبیعت که در تاریخ بشر شناخته شده، در این زمان شروع شد. حتی توسعه و تنزل تمدنها نیز به اثر متقابل بین انسان و طبیعت وابسته است. سدها یکی از مهمترین نقشها را در بهره برداری از منابع آب دارند. ساخت آنها سالها قبل از اینکه اطلاعات کنونی دربارۀ هیدرولوژی و هیدرومکانیک بدست آید، شروع شد.
سدها در کنار فوایدشان مثل کنترل رژیم جریان، مهار مؤثر سیلابها، تأمین آب مصرفی خانگی و کشاورزی از آب ذخیره شده و تولید انرژی، اثرات مثبت و منفی زیادی روی محیط زیست دارند. مکان سد در هر جا باشد، اثرات اکولوژیکی (بوم شناسی) آن نیز به همان صورت است. اثرات زیست محیطی سدها براساس معیارهای متفاوتی مثل اثرات دراز مدت و کوتاه مدت، اثر بر نواحی اطراف سد و اثر بر مناطقی که سد به آنها سرویس دهی می کند، اثرات اجتماعی و غیر اجتماعی، اثرات مفید و مضردسته بندی می شود. این اثرات ممکن است به روش های پیچیده ای مثل آب و هوایی، هیدرولیکی، بیولوژیکی، اجتماعی، فرهنگی، باستانشناسی و غیره دسته بندی شوند.
با توجه به منافع بسیار مهم اجتماعی و زیست محیطی آنها، مهم است که اثرات منفی سدها روی محیط زیست به منظور توسعۀ پایدار کوچک جلوه داده شوند. اثرات ذکر شده و راه حل های آنها جزء ارزیابی مفهوم اثرات زیست محیطی به شمار می روند.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

حفاظت كيفي از منابع آب و محيط زيست
(مصاحبه آقاي مهندس محمد تقي توكلي، مدير كل دفتر برنامه ريزي منابع آب كشور)
با توجه به محدوديت منبع آبي و تهديد اين منابع از سوي آلاينده هاي مختلف صنعتي، كشاورزي و شهري و ... ضرورت تدوين و اجراي برنام ههاي جامع مديريت به هم پيوسته كميت و كيفيت منابع آب بيش از پيش، از اهميت ويژه اي برخوردار است. رويكردهايي كه در دهه اخير مورد توجه مسوولان و متوليان مديريت منابع آب ايران قرار گرفته، خود در بردارنده به عنوان يكي از « آموزش و ارتقاي آگاهي عمومي براي حفاظت از منابع آب » اقدامات متنوعي است كه از جمله آنها راهبردهاي پايه اي و درازمدت مديريت منابع آب مطرح است. در اين خصوص گفتگويي با مهندس محمد تقي توكلي،
مديركل دفتر برنامه ريزي منابع آب كشور داشته ايم كه از نظرميگذرد:
گفت و گو: ليلا جديدي

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

حقايق و نكاتي در مورد كيفيت آب

منظور از كيفيت آب چيست؟

به رحال معمولاً بيشترين حجم آب مصرفي دوباره به چرخه هيدرولوژيكي باز مي گردد بنابراين آب تصفيه نشده، صرف نظر از هدف اوليه استفاده از آن، مي تواند به شدت بر محيط زيست تأثير گذار باشد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب