مرجع تخصصی آب و فاضلاب

کنترل آلاینده های نفتی آبهای ساحلی در بنادر
در هر کشوری بنادر نقش مهمی در تعامل با دیگر کشورها در زمینه های تجاری و اقتصادی به شمار می روند. روزانه هزاران تن کالا از طریق بنادر ،بارگیری و یا تخلیه می شوند. نفت و فرآورده های نفتی یکی از هزاران محموله ای است که در بنادر جابجا می شوند. در برخی از بنادر ،سهم بارگیری و یا تحویل نفت و ترکیبات نفتی بیشتر از دیگر کالا ها می باشد. فعالیت های بندری نیز مانند دیگر فعالیت هایی که بشر بر روی کره ی زمین انجام میدهد،تبعاتی را برای محیط زیست و انسان داراست. بدیهی است ،آلودگی محیط زیست دریایی، یکی از مهمترین آثار سوء زیست محیطی است که سهم بنادر و فعالیت های بندری در آن چشم گیر است.ترکیبات و فرآورده های نفتی یکی از صدها آلاینده ای است،که به منابع آبهای ساحلی و دریا ها راه می یابد. در حین تخلیه و یا بارگیری مواد نفتی توسط کشتی ها و یا نفتکش ها ،حجم قابل توجهی از مواد نفتی به آب دریا و سواحل وارد می شود.حمل و نقل، جابجایی، تخلیه و بارگیری فرآورده های مختلف نفتی مانند حلالها،مواد پترو شیمیایی و بسیاری دیگر از محصولات نفتی یکی دیگر از منابع مهم آلودگی سواحل در بنادر است. سوختگیری کشتی ها و حمل و نقل زمینی ، روغن های سوخته و هیدرولیک، زائدات حاصل از مواد مختلف شیمیایی هیدروکربنه همگی از منابع ثابت و یا غیر ثابت وارد آبهای ساحلی میشوند.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

ورود مواد شیمیایی و عناصر نامطلوب در آب، سبب آلودگی شیمیایی آن شده و چون آب در طبیعت در گردش است، آلودگی آب سریعا گسترش می یابد.
جیوه، سرب، مواد شیمایی سمی، از خطرناک ترین آلوده کننده های آب هستند و برخی از این مواد، سالها در محیط باقی می مانند و حیات جانواران و گیاهان را به خطر می اندازد.
استفاده وسیع و بی رویه آفت کش ها در امور کشاورزی بدون توجه به مسائل زیست محیطی سبب آلودگی محیط زیست به خصوص منابع آبی می شود.
آفت کش ها در اثر کاربردهای مستقیم و غیر مستقیم و از طریق ریزش های جوی، زهاب های کشاورزی، جریان باد و ... وارد منابع آبی می شوند. این مواد پس از ورود به منابع آبی تحت تاثیر فرایندهای تجربه و انتقال، ممکن است چند سال در منابع آبی دوام یابند.
با توجه به اینکه وارد کردن سموم دفع آفات گیاهی و کودهای شیمایی آب را آلوده می کند، ورود آلاینده های کشاورزی و خانگی به داخل آب های سطحی و زیرزمینی، ساکنان استان های شمال غربی کشور را تهدید می کند زیرا بافت شهری این استان ها به گونه ای است که فاضلاب های شهری و روستایی وارد آب های سطحی و زیر زمینی می شود و اکثر زمین های این استان ها زمین های کشاورزی بوده که به علت عدم توان کنترل خارجی و پساب های کشاورزی، سموم کشاورزی آلودگی ها وارد آب ها و رودخانه ها شده است.
پساب های کشاورزی یکی از مضرترین منابع آلوده کننده محیط زیست هستند، به طور مثال آلودگی منابع آبهای سطحی همچون رودخانه کارون و تالاب شادگان در خوزستان توسط این پساب در طول دهه گذشته به یک مشکل زیست محیطی تبدیل شده بود که در این راستا این آب ها حاوی مقادیر زیادی از عناصر آلوده کننده بوده که باعث کاهش کیفیت آب در پایین دست می شوند.
اما از جمله معضلات استان های جنوبی حاشیه خلیج فارس را می توان فرسایش خاک های سطحی زمین های زراعی کشاورزی که در نتیجه سیلاب های فصلی سال، عدم مدیریت دفع زباله های عفونی و ... به عنوان آفت زمین های زراعی این استان نام برد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

استفاده از دی اکسید کلر به عنوان گندزدا

دی اکسید کلر بسیاری از خواص مشابه ازون را دارا می‌باشد. این ماده اکسیدکننده‌ای قوی است که تشکیل کلروفرم و کلروآمین نمی‌دهد و برای کنترل فنلها مورد استفاده قرار می‌گیرد. از مزایای دیگر دی‌اکسیدکلر این است که در آب تولید باقیمانده می‌کند. کاربرد اصلی آن در گندزدایی فاضلاب است. دی‌اکسیدکلر باید در محل تولید شود.

دی اکسید کلر یک باکتری‌کش و ویروس کش موثر است که در محدوده‌ی وسیعی از pH عمل می‌کند، اما ناپایدار بوده و به صورت گازی قابلیت انفجار دارد. تولید در محل ClO2 را می‌توان با ترکیب کلریت سدیم با کلر گازی یا مایع انجام داد. همچنین با ترکیب کلریت سدیم با اسیدهیدروکلریک نیز می‌توان ClO2 تولید کرد.

مزایای دی‌اکسیدکلر

دی‌اکسیدکلر در غیرفعالسازی ویروسها، ژیاردیا و کریپتوسپوریدیوم موثرتر از کلر و کلرآمینهاست.
آهن، منگنز و سولفیدها را اکسید می‌کند.

می‌تواند موجب تقویت فرایند زلالسازی شود.

طعم و بوی حاصله از جلبکها و تجزیه‌ی گیاهان و همچنین ترکیبات فنلی را کنترل می‌کند.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

اقتصاد محيط زيست

اقتصاد علمي است که با توجه به کمبود کالا و نيازهاي نا محدود بشري  به تخصيص بهينه کالاها و توليدات مي‌پردازد. و محيط زيست نيز دانشي است که محدوده مکاني از کهکشان راه شيري تا اجزاء مولکولهاي سياره زمين را شامل مي‌شودو زندگي جانداران کره زمين را تحت تاثير خود قرار مي‌دهد.

در حال حاضر اقتصاد تمدن بشري از اواخر دهه 80 نسبت به 200 سال پيش خود، بسيار تغيير کرده است و تمدن بشري به قدري بزرگ شده که ديگر کره زمين ظرفيت تحمل آن را ندارد. يعني توازن از بين رفته و محيط زيست ديگر توان ترميم و تامين مواد مورد نياز را ندارد. و به صورت تدريجي و خاموش در حال نابود شدن است تا آن جا که درک اين مطلب براي انسان بسيار دشوار است.

آقاي لستر براون در کتاب طرح اميد خود سير تحول جهان صنعتي را پس از انقلاب صنعتي به دو بخش تقسيم مي‌کند. بخش اول شامل زماني که انقلاب صنعتي رخ داد و بشر براي بهره برداري از منابع طبيعي و نيروي انساني احساس نياز مي‌کرد و دوره دوم يعني پس از دهه 80 مشکل برعکس شد و بشر تکنولوژي استفاده از منابع طبيعي به همراه نيروي کار را پيدا کرده بود ولي ديگر منابع طبيعي روبه اتمام بودند.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

در برخی از مناطق دسترسی به آب سالم مشکل است و یا اینکه املاح معلق آب زیاد است حتی آبهای تصفیه شده نیز گاهی مقدار زیادی املاح دارند گچ بستن کتری و ته نشین شدن املاح در ته پارچ آب و امثال آن نمونه بارزی از این موضوع است . این مشکل را میتوان به سادگی با ساخت یک فیلتر حل کرد ، برای ساختن فیلتر به روش زیر عمل کنید .

فیلتر شنی

مواد مورد نیاز:

شن (ماسه) سلیسی با قطر 0.2 تا 2 میلیمتر

سطل استوانه ای یا مکعبی با ارتفاع حداقل دو متر

روش کار :

کافی است ماسه را داخل سطل بریزید(ماسه باید بهداشتی و فاقد آلودگی ، خاک و گرد وغبار باشد در واقع باید از شن مخصوص این کار استفاده کرد استفاده از سایر ماسه ها خود سبب آلودگی میشود ) سطل باید خود بهداشتی باشد استفاده از سطل های فلزی یا پلاستیکی غیر بهداشتی توصیه نمیشود چرا که  فلز بر اثر تماس با آب خورده شده و موادی نظیر اکسیدهای فلزی که برای سلامتی مضر است وارد آب میکند ، برای بدنه فیلتر توصیه میشود از فلز یا پلیمرهای استفاده شده برای تانکر آب استفاده شود .ارتفاع ماسه باید حداقل یک متر باشد و به ازای هر متر شن باید یک متر آب روی آن قرار گیرد واضح است که هر چه ارتفاع ماسه بیشتر باشد نتیجه بهتری حاصل میشود ، در ضمن هرچه قطر ماسه ها بیشتر باشد اثر حذفی آن کمتر است ولی سرعت خروجی بیشتر است ، ته سطل باید باید دارای شیارهایی باشد که آب از آن برای مصرف خارج شود .

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

آمونیفیکاسیون :

به مرحله ای از تحولات بیو شیمیایی خاک اطلاق می گردد که در آن مواد آلی به ترکیبات ساده تری تجزیه می شوند. که محصول نهایی از ته آن، آمونیاک می باشد. در آمونیفیکاسیون ابتدا ترکیبات پروتیدی مواد آلی از طریق هیدرولیز به ترکیبات ساده تر و پایدارتر مانند پروتئوزها، آلبوموزها، پپتون ها و اسیدهای آمینه تجزیه می شوند. ترکیبات اخیر به نوبه خود گاهی هیدرولیز و گاهی اکسیده می شوند.
پس از پیدایش محصولات حد واسط بالاخره به املاح آمونیوم به ویژه کربنات دی آمونیوم تبدیل می شوند و کربنات دی آمونیوم پس از تجزیه نهایی، گاز کربنیک و آمونیاک را تولید می کند. کلیه فعل و انفعالات مزبور تحت تأثیر موجودات زنده کوچک در خاک به ویژه باکتریها انجام می گیرد.
نیترنیاسیون : مرحله دوم نیتریفیکلسیون است که در آن با اکسیده شدن آمونیاک، ازت آمونیاکی به ازت نیترو تبدیل می شود. این عمل تحت تأثیر باکتریهای مخصوص به نام نیتروز و موناس انجام می گیرد.
این باکتریها معمولاً به یونهای NH4 قابل تبادل حمله می کنند. از مواد معدنی خاک تغذیه و کربن مورد نیاز پروتوپلاسم خود را از انیدریک کربنیک و کربنات ها (به ویژه کربنات کلیسیم) تأمین می کنند.

NH₄ + 2O₂ ---> NO₂ + 2H₂O 

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

طبقه بندی آب های آبیاری :

آب های آبیاری را بر اساس دو عامل شوری (EC) و قلیائیت (S.A.R) به چهار طبقه به شرح زیر تقسیم می کنند:

A) طبقه بندی آب های آبیاری بر اساس شوری آنها (EC)
1) C1 - شوری کم – استفاده آبیاری از این آب ها برای هیچ محصولی و در هیچ خاکی ایجاد محدودیت نمی کند. مگر در خاک های بسیار سنگین و با نفوذ پذیری کم که شستشوی مختصری را ایجاد می نماید.
2) C2 – شوری متوسط اگر مقدار آب آبیاری را بر اساس محاسبه قدری بیشتر نمایند می توان از این نوع آب استفاده کرد. گیاهان با حساسیت متوسط در مقابل شوری را می توان با این آب آبیاری نمود.
3) C3 شوری زیاد – استفاده آبیاری از این آب تنها برای گیاهان مقاوم به شوری و در زمین های با زهکشی مناسب آبشویی خاک مجازی باشد
4) C4 – شوری خیلی زیاد – حتی المقدور نباید از این نوع آب برای آبیاری استفاده نمود. در صورت اجبار فقط در اراضی با نفوذپذیری زیاد و زهکشی مناسب و برای گیاهان خیلی مقاوم به شوری قابل استفاده می باشند. آب مصرفی باید آنقدر زیاد باشد که همزمان با آبیاری شستشوی خاک را نیز انجام دهد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب