مرجع تخصصی آب و فاضلاب

تقسيم بندي آب هاي آشاميدني

آب هاي لوله كشي شده

آب هاي تصفيه شده  (نمونه برداري در هنگام ورود به شبكه توزيع )

آب تصفيه شده بايد فاقد كلي فرم باشد . در مواردي كه اين نوع آبها مورد آزمون قرار م يگيرند بايد آزمايشهاي تائيدي براي وجود كلي فرم ها انجام گيرد . زيرا در پاره اي از موارد بعضي از باسيلوسها ممكن است در محيط آبگوشت لاكتوز واكنشي مشابه كلي فرم ها توليد كنند .

در اولين نمونه برداري آب يا در يك نمونه اتفاقي وجود تا سه باكتري كليفرم در 110 ميل يليتر مي تواند مورد قبول قرار گيرد در صورتيكه اشريشيا كلي نباشد و مشروط بران كه در نمونه بردار يهاي بعدي تعداد كليفرم ها كمتر از 3 باشد . چنانچه سه باكتري كليفرم ثابت ماند و يا افزايش يافت نشانه آن است كه اين نوع آب جهت آشاميدن مناسب نمي باشد .

آب هاي تصفيه شده ( نمونه برداري از داخل شبكه توزيع )

در بسياري از موارد ممكن است آبي كه در هنگام ورود به شبكه توزيع از كيفيت خوبي برخوردار بوده تا رسيدن به دست مصرف كننده ( شير آب منازل ) در اثر اشكالاتي نظير پس زدن آب  و يا آب بندي نبودن محل هاي اتصال  كه ممكن است در سيستم توزيع وجود داشته باشد به باكتري هاي كلي فرم آلوده شود . درحاليكه بطور اصولي بايد نمونه هائي كه از داخل شبكه توزيع از جمله منازل برداشت مي شود عاري از باكتري كلي فرم باشد .

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

از آنجا که باکتری های دیگری غیر از کلی فرم ها نیز قادر به تولید لاکتوز و تولید گاز می باشند ، بنابراین برای تشخیص قطعی کلی فرم ها لازم است سه دسته از آزمایشها ی زیر انجام شود :

1- آزمایش احتمالی

در این آزمایش از محیط کشت آبگوشت لاکتوز دار یا آبگوشت لوریل تریبتوز استفاده میشود .همانطور که از نام آزمایش حدس زده میشود ، این تست در صورت مثبت بودن فقط برای تشخیص احتمالی کلی فرمها انجام می گیرد ، زیرا ممکن است تعداد دیگری از باکتری ها غیر از کلی فرم ها نیز موجب تخمیر لاکتوز و تولید گاز در محیط کشت شوند .

روش آزمایش
 
برای آنجام آزمایش احتمالی به این ترتیب عمل می شود که سه لوله آزمایش انتخاب نموده و در هر کدام ده میلی لیتر از محیط کشت نامبرده می ریزیم ( محیط کشها باید توسط اتوکلاو استریل شده باشند ) سپس توسط پیپت استریل ده میلی لیتر از نمونه مورد آزمایش به هر کدام از لوله هل اضفه می کنیم .به همین ترتیب دوباره سه لوله دیگر انتخاب نموده و در آنها ده میلی لیتر محیط کشت افزوده و این بار به هر کدام از لوله ها  یک میلی لیتر نمونه اضفه می کنیم . همین کار را برای سه لوله دیگر تکرار نموده بااین تفاوت که در این سه لوله سو مبه هر کدام از لوله ها فقط 1/0 میلی لیتر از نمونه مورد آزمایش را می افزاییم . بنابر این در پایان  9 لوله خواهیم داشت که در هر کدام از آنها نیز یک لوله درهام برای مشاهده گاز تولید شده قرار می دهیم. آنگاه هر 9 لوله را به مدت 24+2 ساعت در انکباتور 35 c الی 37 c قرار میدهیم. بعد از گذشت مدت مذکور لوله ها را از نظر تولید گاز مورد لوله ها را مورد آزمایش قرار میدهیم . لوله هایی را که در آنها گاز تولید میشود به عنوان مثبت یاداشت میکنیم . برای جلوگیری از اشتباه واینکه آیا گازها در لوله های درهام تولید شده و یا اینکه حبابهای ریز هوا در آن بوجود آمده می توان با تلنگر زدن به دیواره لوله از نتیجه آزمایش اطمینان حاصل کرد . در صورتیکه همه لوله ها و یا بعضی از آنها منفی یعنی بدونه گاز هستند باید دوباره آنها را به مدت 24 ساعت دیگر در انکباتور قرار داده و پس از سپری شدن مدت مذکور لوله های با گاز را به عنوان مثبت یادداشت نمود .

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مشخصات آشغالگیرها

آشغالگیری که اولین واحد تصفیه خانه های رایج می باشد، عمل حذف آشغالهای با اندازه نسبتا بزرگ از فاضلاب عبوری را انجام می دهد که منبع مهمی برای میزان BOD فاضلاب محسوب شده و نیز امکان آسیبب رسانی به تجهیزات مکانیکی تصفیه خانه را دارند. آشغالگیرها معمولا از میله های با جنس استیل که بصورت موازی کنار هم قرار می گیرند تشکیل شده است
آشغالگير ممكن است از ميله ها ،مفتولهايا سيمهاي موازي  ، شبكه ي آهني،توري سيمي يا صفحه ي مشبك تشكيل شده باشدو منافذ يا روزنه ها ممكن است هر شكلي داشته باشند،اما عموما سوراخها مربع مستطيل و يا دايره اي هستند.
آشغالگيرهاي ميله اي:
در تصفيه ي قاضلاب اين آشغالگير براي حفاظت تلمبه ها،شيرها،خطوط لوله و ساير متعلقات از آسيب ديدگي و يا گرفتگي توسط كهنه و اشياي بزرگ بكار مي روند. تصفيه خانه هاي صنعتي ممكن است بسته به خصوصيات آلاينده ها به آنها نياز داشته يا نداشته باشند.
افتهاي هيدروليكي در آشغالگيرها تابع سرعت تقرب و سرعت عبئر از ميله هاست .
با افزايش ميزان گرفتگي آشغالگير افت فشار افزايش مي يابد .
توريهاي آشغالگير:
توريهاي اوليه از نوع استوانه و يا ديسكهاي موربي بودند كه قسمت آشغالگير آنها از صفحات مسي و يا برنزي با شكافهاي فلز كاري شده تشكيل شده بود و در تصفيه مقدماتي قاضلاب بجاي حوضچه هاي ته نشيني نصب مي شوند.
آشغالگيرها از نظر فاصله بين ميله ها:
آشغالگيرهاي دهانه درشت (Cross screening)
آشغالگيرهاي دهانه متوسط (medium screening)
آشغالگيرهاي دهانه ريز (fine screening)
آشغالگیرهای دستی  شامل دو نوع شبکه ریز و شبکه درشت می باشد.
آشغالگیر دستی:
آشغالگیرهای شبکه درشت، ذرات بزرگ جامد را از فاضلاب حذف می کند.
آشغالگیرهای شبکه ریز، نوعا برای حذف موادی بکار می روند که ممکن است در ادامه روند تصفیه مشکلات نگهداری و عملکردی ایجاد  کند.
آشغالگیر مکانیکی:
در آشغالگیرهای مکانیکی، شبکه آشغالگیر توسط یک بازوی مکانیکی که از یک  سوییچ در بالادست آشغالگیر فرمان می گیرد، تمیز می شود.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

● مقدمه
الف) همان‌طور که می‌دانید آب بیش از سه‌چهارم سطح کره زمین را پوشانده است. ۲/۹۷ درصد از آب‌های موجود در این سیاره در اقیانوس‌ها و دریاها انباشته شده‌اند، لیکن تنها حدود ۸/۲ درصد از آب‌های موجود قابل شرب می‌باشد. مقدار قابل توجهی از کل آب‌های سطح کره زمین به‌صورت مناطق قطبی، یخچال‌های طبیعی، رطوبت هوا و خاک می‌باشد که عملاً غیرقابل دسترسی است و تنها ۶۲/۰ درصد از آن در رودخانه‌ها جاری بوده و یا به‌صورت دریاچه‌های آب شیرین و منابع زیرزمینی قرار گرفته‌اند و انسان‌ها آب آشامیدنی خود را از این منابع تأمین می‌نمایند.
ب) امروزه این منابع محدود آب شیرین قابل دسترس در معرض انواع آلودگی‌های میکروبی و شیمیائی قرار گرفته‌، و آلاینده‌های فراوانی از طریق فاضلاب‌های صنعتی و کودهای شیمیائی منابع حیاتی انسان‌ها را به‌طور جدی تهدید می‌نماید.
۱) متأسفانه با توسعه تمدن جدید و صنعتی شدن جوامع، فاضلاب‌های صنعتی، مواد سمی، (فلزات سنگین) و آلودگی‌های مضر که برای سلامتی موجود تهدید به حساب می‌آید، از قبیل اسیدیته آزاد، مواد قلیائی، گازهای سمی، مواد رادیواکتیو، میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا، چربی و روغن و ... را وارد آب‌های شیرین قابل دسترس می‌نمایند.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مشخصات فاضلاب

انواع فاضلاب را می توان به طور کلی از چهار دیدگاه اصولی مورد بررسی قرار داد ،یعنی بر اساس :

۱-منشاء

۲-ترکیب

۳-قابلیت تصفیه

۴-تاثیر گذاری بر منابع

۱. منشاء فاضلاب

تقسیم بندی فاضلاب بر حسب منشا ء ایجاد آن ها ممکن است کمک موثری در جهت تقسیم بندی فاضلاب هایی که دارای ماهیت متفاوتی هستند، باشد . تقسیم بندی مزبور به ترتیب زیر است:

-فاضلاب های خانگی

-فاضلاب های شهری

-فاضلاب های سطحی

-فاضلاب های تولیدی ها و مراکز خدماتی

-آب های خنک کننده

-آب های آلوده معادن

-فاضلاب های صنعتی

-شیرابه های محل های دفن زباله

-مخلوط فاضلاب ها و آب های آلود

 

۲. ترکیب فاضلاب

قسمت اعظم ترکیب فاضلاب را آب تشکیل می دهد . مهمترین تشکیل دهنده های فاضلاب ترکیباتی هستند که بر روی کیفیت فیزیکی ، شیمیایی ، بیولوژیکی فاضلاب موثر هستند و مقادیر آن ها خارج از حدود قابل قبول برای تخلیه به محیط زیست می باشد . ترکیب و غلظت نا خالصی های فاضلاب در هر اجتماعی به نحوه زندگی مردم مربوط است . بعضی ترکیبات موجود در فاضلاب مانند کلرور ، سولفات ، کلسیم ، منیزیم به میزان وسیعی به کیفیت آب مصرفی ارتباط دارد ولی سایر ترکیبات فاضلاب بیشتر به سطح زندگی مردم و نحوه زندگی اجتماعی آن ها مربوط خواهد بود. از آن جهت که هدف اصلی در روشهای تصفیه اعم از هوازی و بی هوازی حذف و کاهش مواد معلق و آلی فاضلاب است لذا این دو تشکیل دهنده فاضلاب با تفصیل بیشتری مورد توجه قرار می گیرد.

مواد معلق فاضلاب بر حسب اندازه در3 گروه زیر طبقه بندی می شوند :

-مواد معلق محلول

-مواد معلق کلوییدی

-مواد معلق اختصاصی

دو نوع آخر مواد معلق در حقیقت تشکیل دهنده اصلی مواد معلق فاضلاب است. قسمتی از این مواد معلق (نه تمام آنها)از طریق ته نشینی ثقلی می تواند از فاضلاب جدا شود. در مجموع 3/1 مواد معلق فاضلاب خام قابل ته نشینی ،3/1 آن غیر قابل ته نشینی و 3/1 نهایی به صورت محلول است. مواد معلق قابل ته نشینی را با قرار دادن یک لیتر فاضلاب درایمهاف و اندازه گیری مواد ته نشین شده در 30 دقیقه تعیین می نمایند . مواد معلق آلی فاضلاب را نیز با حرارت دادن کل مواد معلق در 550 درجه سانتی گراد  محاسبه میکنند .در این حرارات مواد آلی از بین رفته و آنچه باقی میماند مواد معلق معدنی فاضلاب است.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقدمه:

فرایند کمپوست کردن توسط تجزیه مواد آلی بوسیله میکروارگانسیم ها و تحت شرایط هوازی،رطوبت و گرما انجام می شود .کمپوست کردن موجب تولید فراورده های پایداری می گردد که به عنوان حالت دهنده خاک یا حاصلخیز کننده یا به صورت غذایی برای ماهی ها درپرورش آبزیان بکار می رود .از این گذشته این فرایند پاتوژن ها را غیر فعال ساخته و اشکال آلی نیتروژن و فسفر رابه اشکال غیرآلی تغییر می دهد که برای جذب شدن توسط محصولات کشاورزی قابلیت دسترسی بیشتری دارد.

موجودات ذره بینی در کمپوست:

مواد زائد و جامد قابل کود چون پس مانده مواد غذایی،زباله خانگی ،لجن فاضلاب و شاخ و برگ گیاهان گوناگون معمولا دارای مقدار زیادی از انواع باکتری ها ،قارچها،کپک ها و دیگر موجودات زنده هستند . مطالعات دامنه داری در میکروبیولوژی  مواد آلی و کود سازی در شرایط هوازی نشان داده است که موجودات ذره بینی در کود دارای فعالیت گسترده ای هستند.تجزیه مواد آلی تنها به وسیله نوع خاصی از موجودات ذره بینی انجام نگرفته است بلکه گروه های مختلفی از این موجودات در تجزیه خاک و مواد آلی  موثر هستند.

به نظر می رسد که در کود کمپوست باکتری ها ی فراوانی از انواع غیر هوازی و هوازی وجود دارند. بی شک بسیاری از ارگانیسم ها به همان اندازه که در هضم و تثبیت لجن فاضلاب موثرند برای تجزیه مواد در کمپوست نیز فعالیت می کنند .انواع مختلفی از موجودات ذره بینی که برای تجزیه مواد آلی فعالیت می نمایند با توجه به مناسب بودن شرایط محیط زیست به سادگی قابل تکثیر هستند.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

شناسایی دریاها موجب شده است که فرآورده های بسیاری برای انسان حاصل شود، یکی از این فرآورده ها جلبک ها هستند که به زندگی روزانه بشر فواید بسیاری می رسانند. بررسي تکنولوژي و جنبه‌هاي اقتصادي توليد جلبک‌ها نشان مي‌دهد که از آن‌ها در جنبه‌هاي مختلف توليد مواد مي‌توان استفاده کرد . از جمله کاربرد جلبک‌ها درصنايع غذايي، تغذيه، توليد دارو، رنگ دانه، مواد شيميايي و سوخت مي‌باشد

(Sano T et al, 1988) .

1- اهمیت جلبک ها به عنوان تولید کننده در اکوسیستم های آبی
جلبكها موجودات فتواتوتروف هستند و توليد كنندگان اصلی مواد آلي در محيطهاي آبي مي باشند. در اكوسيستمهاي آبي جلبكها و فيتو پلانكتونها بخش مهمي از زنجيره غذايي موجودات آبزي و ماهيها را تشكيل مي دهند و لذا بخش عمده اي ا زتوليدات آبزيان مستقيماً‌ وابسته به وجود آنها است همچنین جلبکها به واسطه عمل فتوسنتز و متصاعد نمودن اكسيژن، محيط اطراف خود را اكسيژنه نموده و براي حيات آبزيان مساعد مي نمايند جلبک هایی نظیر Chlorella نیز به هوادهی آب در گرفتن دی اکسید کربن کمک کرده که در نتیجه سبب ذخیره سازی اکسیژن و انجام پروسه فتوسنتز می گردد و این پدیده برای ماهیان بسیار با ارزش و سودمند خواهد بود ( Tanaka K et al,1997)
2- اهمیت جلبک ها به عنوان غذای انسان
در بخشهای مختلف دنیا بيش از صد گونه از جلبكها و عمدتاً‌ جلبكهاي قهوه اي و قرمز و تعدادي از جلبكهاي سبز مورد استفاده غذايي قرار مي گيرند. جلبکها به علت سرشار بودن از مواد معدنی،‌ويتامينها،‌هيدراتهاي کربن، و پروتئین ها كه د ردرون سلولها و يا در ديواره سلولها وجود دارند،‌مورد استفاده غذايي انسانها قرار مي گیرند. در ذیل به برخی از آنها كه مورد استفاده غذايي دارند به طور اختصار اشاره مي شود:
الف) از جلبكهاي قهوه اي بيشتر: Laminaria, Pelvetia, Sargassun, DAURVILLEA, Alaria. بر طبق گفته پرسكات جلبكهاي قهوه اي از نظر ارزش غذايي حاوي 15/6 درصد پروتئين (شامل 15 نوع اسيد آمينه )،‌56/1 درصد چربي و 04/57 درصد هيدرات كربن مي باشند. همچنين آنها داراي انواع مواد معدني همراه با كاروتن،‌ ويتامين و فلاوين مي باشند.
ب)از جلبكهاي قرمز: Palmaria , Rhodymenia, Chonfrus, Gigartina, Porphyra
(پ) بين جلبكهاي سبز (كلروفيسه): Codium, Chlorella, Monostroma, Ulva.
(ت) بين جلبكهاي سبز متمايل به آبي گونه Nostoc commune به نام «Yuyucho» در چين جاوا و بعضي كشورهاي ديگر مورد استفاده غذايي قرار مي گيرد.Barsanti.L, 2006)

مرجع تخصصی آب و فاضلاب