مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقدمه:

از دهه 1970 توجه اکثر محققین و مجامع علمی محیط زیست اثرات ظاهری الودگی اب،هوا و خاک معطوف بود برای مثال از دریاچی اری در ایالت میشیگان به عنوان یک دریاچه ی مرده نام برده می شد ویا رود خانه ی سویا هوگا  به وسیله ی مواد نفتی به قدری الوده شد که اتش گرفت.

علاوه بر ان فاضلاب 50 میلیون نفرسراسر امریکا بدون عملیات تصفیه وارد رودخانه ها وسایر ابهای سطحی می شد.

 این روند تا سال 1970 به طور گسترده ادامه داشت تا این که قوانین پاک سازی ابها،بسیاری از ناهنجاری های زیست محیطی را عوض کرد.

با صرف 50 میلیارد دلار ارزش تصفیه فاضلاب شناخته شد و تصفیه فاضلاب یکی از ملزومات زندگی شهری و مراکز صنعتی گردید.

اگر چه هزاره ی دوم میلادی به پایان رسیده است ولی بهبود کمیت و کیفیت اب پس گردی فاحش داشته است.

با ان که انسان در هدف خود در پاک سازی دریاچه ها و رودخانه ها نزدیک شده لیکن الودگی سواحل دریاچه ها ورودخانه به مواد دارویی،نفتی و پسمانده های لجن تصفیه خانه های فاظلاب را در پیش رو دارد.

افزایش اگاهی ما در مورد تغیر اب هوای جهانی وخشکسالی های ده های 80و90 باعث شده که کیفیت اب در مقایسه با کمیت ان در اینده نگران کننده تر به نظر برسد.

منابع آب

حدود %70 سطح کره ی زمین را اب فرا گرفته است اب لازمه ی حیاط تمامی موجودات زنده زمین می باشد لذا لازم است برخی ویژگی های اصلی اب مورد بررسی قرار گیرد

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

اجراي يك كانال بايد متناسب با بهره وري و قابليت اعتماد ، پايداري مکانيکي و مقاومت  آن بر عليه تراوش از داخل و نفوذ پذيري از خارج باشد .
پيدا کردن معيار صحيح بستگي به مهندسين راه و ساختمان دارد ، اين روزها بازديد و بررسي مداوم از روند کار و اطمينان از استحکام تونلها و محکمي لوله ها بيشتر توسط بازرسي از طريق سيستم تلويزيون مطرح مي باشد .اين مهم نيست که اين روش ها تا چه حدي دقيق مي باشد ولي با داشتن محيط بي ثبات و با وجود حفره ها در پشت ديوارها همچنين داشتن اطلاعات مربوط به ضخامت ديوار، غلظت فاضلاب اين مشخصات نا معلوم خواهند ماند .داشتن خصوصيات ذکر شده، باعث بوجود آمدن نشت يا حتي منجر به فرو پاشي کل کانال ها خواهد شد بهر حال بخاطر قرار گرفتن کانال ها در زير خيابانها جايي که انسانها عبور مي کنند ممکن است بعلت فروپاشي به جان انسانها صدمه وارد شود .

چگونه ما مي توانيم اين نواقص را بموقع دريابيم؟

فقط با داشتن سيستم رادار در فاضلاب مي توان اين کار را انجام داد و با وجود سيستم رادار زمين شناختي و باپخش کردن ضربان الکترومغناطيسي (آنتن وسيع و گسترده ، دستگاه دريافت کننده ) همچنين ثبت و ارزيابي حافظه، نواقص را بيشتر و دقيق تر مي توان تشخيص داد.

با انعکاس عدم پيوستگي ، فاصله ها را مي توان با ثبت موقعيتها در پشت ديوار لوله ها تعيين کرد. ما به اين نتيجه مي رسيم که کشف واقعي از حفره ها ، محيط هاي غير متعادل (بي ثبات ) و نواقصي که در اطراف لايه هاي زمين به مساحت تقريبي 2 متر از خط فاضلاب وجود دارد را بازرسي مي کند ، همچنين ثبات مکانيکي را دراين منطقه مشخص مي کند .

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

1-  مشخصات خطرات سموم زیست محیطی:

-انجام آزمایش فاضلاب بیمارستانی بر روی موش ها نشان می دهد که این فاضلابها به طور بالقوه موتاژینک هستند. منشأ این موتاژن ها بررسی شده و مشخص شده که به علت وجود ترکیبات ارگانوهالوژن ها است که در نتیجه استفاده هیپوکلریت سدیم و بعضی مواد هالوژنه موجود در مواد ضدعفونی کننده در فاضلاب بیمارستان می باشد.

-قبل از انجام فرآیندهای ته نشینی مواد جامد و تصفیه مواد معلق، مواد ضدعفونی کننده منجر به افزایش غلظت ترکیبات ارگانوهالوژن و در نتیجه کاهش اکسیژن بین ماده آلی و ماده ضدعفونی کننده می شود. اکثر ترکیبات ارگانوهالوژن چربی دوست، پایدار و سمی می باشند.

-کلر به عنوان یک اکسیدکننده متداول در تصفیه آب از طریق آشامیدن وارد بدن شده، سپس بوسیله ادرار دفع می شود و این کلر به عنوان یکی از ارگانوهالوژن ها نیز به فاضلاب افزوده می شود.

2- قابلیت تجزیه بیولوژیکی داروها و اثرات آن در فاضلاب بیمارستانی، تصفیه خانه فاضلاب شهری و در محیط:

- در بررسی فاضلاب بیمارستانی مشخص شده است که داروها اکثراً بدون تجزیه و توسط پساب از
تصفیه خانه فاضلاب خارج می شوند .

-از حدود سال 1980 میلادی اطلاعاتی در مورد وجود مواد دارویی در آبهای سطحی طبیعی و پساب
تصفیه خانه ها گزارش شده است.

-وجود مواد دارویی که توسط مردم و یا درمان حیوانات خانگی مصرف می شود شامل آنتی بیوتیک ها، هورمون ها، مسکن های قوی و مواد مورد مصرف در شیمی درمانی جهت درمان سرطان در آبهای زیرزمینی و آبهای آشامیدنی در آزمایشگاه به اثبات رسیده است.

-مقادیر زیادی دارو توسط انسانها و حیوانات دفع می شود و توسط فاضلاب، کود و یا لجن خشک فاضلاب وارد خاک یا طبیعت می شوند.

-هنگامیکه انسان دارویی را مصرف می کند حدود 90-50% آن بدون تغییر دفع می شود و باقیمانده آن به شکل متابولیتهای شیمیایی مانند فرآورده های فرعی از فعل و انفعالات بدن دفع می شود.

-حدود 30% داروهای ساخته شده چربی دوست هستند بدین معنی که تمایل به حل شدن درروغن و چربی داشته در آب حل نمی شوند و بیانگر این است که آنها می توانند از غشای سلول عبور کرده وارد سلول شوند و متأسفانه می توان چنین برداشت کرد که پس از ورود به محیط زیست وارد چرخه غذایی شده و متمرکز شوند.

-همچنین بسیاری از داروها به جهت تأثیر بیشتر در درمان بصورت مقاوم و پایدار طراحی شده و
می توانند ساختار شیمیایی خود را حفظ نمایند و پس از دفع وارد طبیعت شده و بمدت طولانی بدون هیچ تغییری باقی بمانند.

- یک بررسی انجام شده در انگلیس نشان داد که میزان داروی موجود در آبهای طبیعی حدود mg/l 1 است.  در منطقه " یوناآیلیذ" شهر ونکودر کانادا دو داروی ایبوپروفن و ناپروکسن در شبکه فاضلاب مشخص شده است.

مقادیر اسید سالیسیلیک بیش از 7/28 کیلوگرم در روز و اسید کلوفیبریک بیش از 7/2 کیلوگرم در روز در تصفیه خانه کانزاس سیتی آمریکا مشاهده شده است.

-همچنین یک تحقیق وجود مقدار اسیوکلوفیبریک کمتر از mg/l 1 را در آب تصفیه شده نشان داد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مهمترين تركيب گروه سموم كلره مي‌باشد. اين تركيب اولين بار در سال 1874 توسط زيلر ساخته شد ولي خاصيت حشره‌كشي آن به وسيله پال مولر سوئيسي در هنگام بررسي براي به دست آوردن يك حشره‌كش پايدار جهت مبارزه عليه بيد لباس در سال 1939 كشف گرديد به خاطر اين كشف مهم مولر در سال 1948 برنده جايز نوبل شد.

در دهه 1950 ميزان توليد د.د.ت بالغ بر يكصد هزار تن در سال بود ولي بعدها پس از مشخص شدن اثرات جانبي آن توليد و مصرف آن در اكثر نقاط جهان ممنوع شد.

د.د.ت صنعتي پودر مومي سفيد يا كرم رنگي است كه از تركيب كلرال هيدراته و يا كلروبنزن در مجاورت اسيد سولفوريك يا اسيد كلروسولفوريك به دست مي‌ايد. د.د.ت خالص به صورت پودر كريستاله است نقطه ذوب آن 109 درجه سانتيگراد و فشار بخار آن فوق‌العاده ناچيز و در دماي 20 درجه سانتيگراد برابر 7ـ10/*1.5 ميلي‌بار است و اين مسأله دليل دوم فوق‌العاده زياد اين سم است. د.د.ت قدرت حشره‌كشي خود را در سطوح صاف مي‌تواند تا 18ماه حفظ كند.

د.د.ت داراي ايزومرهاي مختلفي است و تقريباً 14 ايزومر دارد كه اين ايزومرها از نظر خاصيت حشره‌كشي با همديگر متفاوت هستند. د.د.ت در محيطهاي قليايي بي‌ثبات بوده و به يك ماده غير سمي براي حشرات به نام DDE تبديل مي‌شود.

فرم جامد آن در برابر نور خورشيد و پرتو فرابنفش تجزيه مي‌شود. تقريباً در آب نامحلول است. اين سم از طريق پوست بدن هم جذب نمي‌شود مگر اينكه در حلالهاي آلي حل شده باشد. د.د.ت سمي است كه اصولاً از طريق تماسي براي انسان كم خطر مي‌باشد. خطر مهم آن خاصيت تجمعي است كه با ورود به زنجيره غذايي ايجاد مي‌شود.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

از آنجا که تونل مشترک تاسیسات دارای هزینه اجرایی اولیه بالایی است و همچنین به دلایل صرفه اقتصادی و توجه به اولویت ها در زمینه پروژه های دارای اهمیت بالاتر، بررسی روش های با هزینه اولیه کمتر و اجرای آسانتر امری اجتناب ناپذیر است.

در سال های اخیر، توسعه سیستم های خدمات و ارتباطات (كابل های تلفن و برق، لوله های آب، نفت و گاز و ...) موجب گسترش تكنولوژی جدید در حفر این گونه تاسیسات، با توجه به هزینه، زمان اجرای پروژه و ملاحظات اجتماعی و زیست محیطی شده است.

استفاده از تكنیك های حفر بدون ترانشه مانند لوله رانی، حفر میكروتونل و حفاری افقی، از جمله روش های جدید برای نصب، تعویض و یا نوسازی تاسیسات زیر سطحی به شمار می رود. حفر میكروتونل به عنوان جدیدترین روش حفر بدون ترانشه در نصب خط لوله، از اوایل دهه 1980 میلادی در ژاپن و آلمان مورد استفاده قرار گرفت.

برای انجام موفقیت آمیز یك پروژه حفر میكروتونل، انجام تحلیلی دقیق از قابلیت های اجرایی و مزایا و محاسن آن ضروری است. علاوه بر این برای مقایسه دو روش حفر سنتی و مدرن، یعنی روش حفر ترانشه و حفر میكروتونل، باید به بررسی تمام عوامل مؤثر، از جمله هزینه های مستقیم و غیر مستقیم و ملاحظات اجتماعی و زیست محیطی پرداخت. برای انجام این كار به یك ابزار مقایسه چند معیاره نیازمندیم.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

آشنايي با برخي از اصطلاحات رايج در گندزدايي و ضدعفوني

پاك كردن (Cleaning) يعني زدودن " دبري ها" يا مواد قابل رويت با آب

سترون سازي : (Sterilization) يعني استفاده از روش هاي فيزيكي يا شيميايي به منظور از بين بــردن وتخريب كليه اشكال ارگانيسمي از جمله اسپورها.

گندزدايي (Disinfection) يعني استفاه از روش هاي فيزيكي يا شيميايي به منظور كم كردن بار ميكروبي .    آلودگي زدائي (Disinfestation) يعني ازبين بردن انگل هاي خارجي كه ناقل بيماريند مثل گال و شپش Biodeterioration  يعني تخريب فعاليت هاي بيولوژيك .

Decontamination يعني عفونت زدايي ابزار آلوده به طوري كه براي استفاده بي خطر و مناسب باشند .

Fumigation  يعني استفـاده از دودها و بخارات مواد عفونت زدا .

Pasteurization يعني استفاده از حرارت 60 درجه سانتي گراد تا نيم ساعت.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

آب مورد استفاده در دياليز

حفاظت هاي مخصوصي بايد براي ماشين‌هاي دياليز کليه درنظر گرفته شود . آب مورد استفاده در ماشين‌هاي دياليز کليه بايد خيلي نرم و سبك  باشد ( سختي آب پايين باشد ) و از لحاظ مواد معدني و جامدات محلول‌،‌ پايين بوده و کيفيت ميکروبيولوژي و فيزيکي مطلوبي داشته باشد .

از آنجايي که آب آشاميدني معمولي ممکن است براي دياليز بيماران سمي باشد، تقطير، يون زدايي يا تصفيه اسمز معکوس و تصفيه کربن فعال لازم به نظر مي‌رسد .

کلرآمين‌ها در آب براي بيمار خطرناک مي باشند ؛ به دليل اينكه آنها از غشاء‌نيمه تراوا عبور مي‌کنند .

رزين‌هاي مصنوعي در امر سبک کردن و واحدهاي تبادل يون بوسيله دي اکسين‌ها ، کلريت‌ها ،‌ کلرات‌ها و کلرين آسيب مي‌بينند و از اين رو براي اين منظور نامناسب اند .

کربن فعال گرانول و تصفيه با اسمز معکوس، کلريت و کلرآزاد را حذف مي‌کند اما حذف دي‌اکسيد کلر و کلرات شناخته نشده است .

مرجع تخصصی آب و فاضلاب